Nieuwe vorm van economische werkloosheid ingevolge de energiecrisis – update

De regering heeft een steunpakket in het kader van de energiecrisis bekendgemaakt. Een onderdeel hiervan is een nieuwe vorm van economische werkloosheid, m.n. ‘energiecrisis’ dat vanaf 01/10/2022 van toepassing zou zijn en afgestemd is op het Europese Temporary Crisis Framework.

De RVA heeft een nieuw infoblad gepubliceerd op haar website (update 05/12/2022). 

Nieuwe vorm van economische werkloosheid

De nieuwe regeling zal kaderen binnen ‘economische werkloosheid‘ en zal toegepast kunnen worden naast het klassieke stelsel van economische werkloosheid.

Uiteraard dient voor de toepassing van elk systeem de specifieke voorwaarden die daaraan verbonden voldaan te zijn.

De nieuwe vorm van economische werkloosheid energiecrisis zal zowel mogelijk zijn voor arbeiders als bedienden. In het kader van het nieuwe systeem geldt in tegenstelling tot het klassieke systeem van economische werkloosheid voor de bedienden niet de voorwaarde dat de onderneming erkent is als onderneming in moeilijkheden. Voor arbeiders geldt er in het nieuwe systeem van economische werkloosheid energiecrisis geen verplichte werkweek.

De nieuwe vorm van economische werkloosheid is van toepassing van 01/10/2022 – 31/12/2022. Er zal naar verwachting een mogelijkheid voorzien worden om het systeem desgevallend te verlengen. De overheid heeft ondertussen aangekondigd dat deze periode verlengd wordt tot 31/03/2023. 

De mededeling tijdelijke werkloosheid energie die wordt verstuurd en effectief ingaat vóór 01/04/2023, kan nog worden aanvaard voor de volledig aangevraagde periode (maximum 4 weken volledige schorsing of 13 weken grote schorsing).

Bijvoorbeeld : u vraagt op 23/03/2023 een regeling van volledige schorsing aan voor 4 weken (van 27/03/2023 t.e.m. 23/04/2023). 

Energie-intensieve bedrijven

De nieuwe vorm van economische werkloosheid is enkel van toepassing voor ‘energie-intensieve bedrijven’.

Het bedrijf moet aantonen dat:

• de aankoop van energieproducten (met inbegrip van energieproducten andere dan aardgas en elektriciteit) voor het kalenderjaar 2021 ten minste 3% van de toegevoegde waarde van uw bedrijf uitmaakt;

Er bestaat geen eenduidige definitie van toegevoegde waarde.  Op basis van de jaarrekening is het begrip toegevoegde waarde het verschil tussen de volgende totaalbedragen:

• • Het totaalbedrag van de omzet, vermeerderd met de andere bedrijfsopbrengsten, de productie in voorraad en de geproduceerde vaste activa (met uitzondering van de exploitatiesubsidies en compenserende bedragen)
  • Het totaalbedrag van de aankoop van handelsgoederen, grondstoffen en hulpstoffen, vermeerderd met de aankoop van diensten en diverse goederen.

OF

• uw definitieve energierekening voor het trimester voorafgaand aan het trimester waarin u gebruik maakt van de bijzondere regeling tijdelijke werkloosheid energie is verdubbeld ten opzichte van uw definitieve energierekening voor hetzelfde trimester van het voorafgaande jaar. 

Indien uw bedrijf nog niet was opgericht in hetzelfde trimester van het voorafgaande jaar, dan kunt u de verdubbeling van de definitieve energierekening aantonen aan de hand van de energierekening die uw bedrijf zou hebben betaald in dit trimester op basis van de toenmalige geldende energieprijzen.

Onder ‘bedrijf’ in het begrip ‘energie-intensief bedrijf’ wordt een bedrijf verstaan in de zin van de juridische entiteit.

Schorsing 

In het kader van deze nieuwe vorm van economische werkloosheid energiecrisis kan een regeling van volledige schorsing of een regeling van gedeeltelijke arbeid ingevoerd worden.

In tegenstelling tot de klassieke economische werkloosheid voor arbeiders is er niet voorzien in de mogelijkheid tot toepassing van een ‘kleine schorsing’.

*Geen verplichte werkweek bij het bereiken van de termijn van 4 weken of 3 maanden. Er kan bijgevolg aansluitend een nieuwe regeling van volledige schorsing of gedeeltelijke schorsing ingevoerd worden. 

Opgelet: Deze maximumduur is ook van toepassing indien uw onderneming onder een paritair comité valt waarvoor er in een KB een langere maximumduur is voorzien.

Opgelet: Indien er een periode van collectieve sluiting wegens jaarlijkse vakantie valt in de voorziene schorsingsperiode van vier weken of drie maanden, dan kan de aangevraagde schorsingsperiode van vier weken of drie maanden hier niet mee worden verlengd.

Formaliteiten

Aangezien het een bijzondere vorm van economische werkloosheid betreft, moeten de normale formaliteiten voor het invoeren van tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken worden nageleefd (o.a. mededeling van de voorziene economische werkloosheid en mededeling van de eerste effectieve werkloosheidsdag aan de RVA).

Specifiek voor de toepassing van deze nieuwe vorm van economische werkloosheid energiecrisis voor arbeiders én bedienden moet er voorafgaandelijk via aangetekende brief of elektronisch ook een formulier C106-Energie verstuurd worden naar de RVA (van de plaats waar uw onderneming (maatschappelijke zetel) gevestigd is). 

Opgelet: Met het formulier C106A-ENERGIE verklaart u aan de RVA op eer dat u aan de definitie van een energie-intensief bedrijf voldoet. U hoeft geen stukken toe te voegen bij het formulier. U moet die stukken wel ter beschikking houden van de RVA die ze kan opvragen en controleren

Het formulier C106A-ENERGIE moet ten minste vijf dagen voordat u de eerste mededeling van de voorziene economische werkloosheid verstuurd worden naar de RVA. Volgens de instructies van de RVA zullen ze deze formulieren bij voorrang verwerken en de termijn van vijf dagen soepel toepassen. Dat betekent dat u, vanaf het ogenblik dat u van de RVA een ontvangstbevestiging van de indiening van het formulier C106A-ENERGIE hebt ontvangen, reeds de mededeling van de voorziene economische werkloosheid naar de RVA kan versturen.

Als u op eer hebt verklaard dat u aan de definitie van een energie-intensief bedrijf voldoet, registreert de RVA u als een energie-intensief bedrijf en geldt het bijzonder stelsel tijdelijke werkloosheid energie voor alle mededelingen van de voorziene economische werkloosheid die u nadien verstuurt naar de RVA. U moet dus maar één keer een formulier C106A-ENERGIE indienen bij de RVA.

Daarnaast gelden volgende (afwijkende) formaliteiten:

• Een voorafgaandelijke elektronische mededeling van de voorziene periode van tijdelijke werkloosheid ten minste 3 kalenderdagen;

De termijn van drie /zeven kalenderdagen op voorhand moet geïnterpreteerd worden als drie/zeven  kalenderdagen vóór de eerste voorziene werkloosheidsdag waarbij de dag van kennisgeving en de eerste voorziene werkloosheidsdag niet inbegrepen zijn.

vb.: drie kalenderdagen –> mededeling van de voorziene economische werkloosheid versturen op vrijdag opdat dke kan ingaan vanaf dinsdag van de volgende week. 

Indien een KB een kortere sectorale termijn voorziet, is deze kortere termijn van toepassing.

Als u een regeling van tijdelijke werkloosheid energie voorziet voor uw arbeiders en bedienden, dan moet u een aparte mededeling versturen voor de arbeiders en de bedienden. In de mededeling tijdelijke werkloosheid voor de bedienden moet u bij de reden van economische werkloosheid ‘SCHORSING BEDIENDEN’ vermelden.

Opgelet: Om technische redenen kan de RVA de aanvragen gelegen na 01/01/2023 pas verwerken vanaf 15/12/2022.

Als u op 01/10/2022 nog mededelingen tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken lopende hebt (algemeen stelsel of overgangsregeling) en u wenst over te schakelen naar de regeling tijdelijke werkloosheid energie, dan moet u een nieuwe mededeling versturen nadat u de ontvangstbevestiging van het formulier C106A-ENERGIE door de RVA heeft ontvangen. De RVA zal deze nieuwe mededeling linken aan het formulier C106A-ENERGIE zodat voor de werknemers vermeld in de nieuwe mededeling de regeling tijdelijke werkloosheid energie van toepassing is. U moet eventueel nog lopende mededelingen economische werkloosheid niet stopzetten.

• Voorafgaand informeren van de betrokken werknemers en ondernemingsraad (of vakbondsafgevaardigden) ten minste 3 kalenderdagen (de dag van de kennisgeving niet inbegrepen);

Die kennisgeving aan de betrokken werknemers gebeurt door aanplakking op een goed zichtbare plaats in de onderneming of door een individuele kennisgeving aan ieder werkloos gestelde werknemer en moet de volgende vermeldingen bevatten:

• • de identiteit van de werknemers die u werkloos stelt (naam, voornaam, INSZ-nummer) of de afdeling waar tijdelijke werkloosheid wordt ingevoerd;
  • het aantal werkloosheidsdagen en de data waarop elke werknemer werkloos zal zijn;
  • de begindatum en de einddatum van de regeling van volledige schorsing of gedeeltelijke arbeid;
  • de verbintenis om het normale werk van de werknemers die u tijdelijk werkloos stelt, tijdens de duur van de schorsing van de uitvoering van hun arbeidsovereenkomst, niet uit te besteden aan derden.

• Tijdige elektronische mededeling van de eerste effectieve werkloosheidsdag van de betrokken werknemers in de betrokken maand;

De maandelijkse mededeling van de eerste effectieve werkloosheidsdag aan de RVA moet de volgende vermeldingen bevatten:

• • uw naam, adres en ondernemingsnummer of die van de onderneming;
  • de naam, de voornaam, het identificatienummer van de sociale zekerheid van de werkloos gestelde werknemers (er kunnen meerdere werknemers in één mededeling worden vermeld);
  • de eerste dag waarop de arbeidsovereenkomst van de betreffende werknemers in de beschouwde maand wordt geschorst wegens werkgebrek.
  • het volledige adres van de plaats waar de werknemer die dag normaal zou hebben gewerkt.

• ASR aangifte  scenario 5 maandelijkse aangifte (code 5.1 voor een arbeider, code 5.11 voor een bediende);
• Vanaf 01/01/2023 moet u opnieuw een ASR scenario 2 afleveren om de werknemer toe te laten een aanvraag om uitkeringen in te dienen (vb. indien de werknemer voor de eerste keer vanaf 01/01/2023 tijdelijk werkloos stelt of indien de werknemer na een wijziging in de tewerkstellingsbreuk (factor Q/S) voor het eerst opnieuw tijdelijke werkloosheid is).
• Betaling aanvullende vergoeding tijdelijke werkloosheid van minstens 6,47 euro/ werkloosheidsdag (geïndexeerd bedrag 01/12/2022)  (werkgever of (geheel of gedeeltelijk) sociaal fonds afhankelijk van de sectorale regels terzake); 
• Vanaf 01/01/2023 moet u opnieuw een maandelijkse genummerde controlekaart C3.2A aan uw werknemers bezorgen, uiterlijk de eerste effectieve werkloosheidsdag van de maand en deze moet ook inschreven worden in het validatieboek.

Uitzendarbeid (wijziging!)

In het kader van de toepassing van economische werkloosheid energiecrisis voor uitzendkrachten dient de klant-gebruiker de volgende vermelde formaliteiten te verrichten.

• Formulier C106-Energie;
• Voorafgaand informeren van de betrokken werknemers en ondernemingsraad (of vakbondsafgevaardigden);

Het uitzendkantoor is ertoe gehouden de volgende formaliteiten te verrichten:

• Voorafgaandelijke elektronische mededeling;
• Tijdige elektronische mededeling van de eerste effectieve werkloosheidsdag;
• de ASR aangifte scenario 5 maandelijkse aangifte (code 5.1 voor een arbeider, code 5.11 voor een bediende) te verrichten op het einde van de maand.

Daarnaast gelden dezelfde voorwaarden zoals bij de toepassing van de klassieke economische werkloosheid met name:

• 3 maanden anciënniteit bij de klant-gebruiker ofwel moet de economische werkloosheid verenigbaar zijn met de reden van aanwerving;
• De uitzendkracht wordt tewerkgesteld met opeenvolgende weekcontracten(zonder onderbreking);
• De uitzendkracht moeten samen met de vaste werknemers op economische werkloosheid energiecrisis staan;
• De uitzendkracht moet na de economische werkloosheid energiecrisis het werk bij de klant-gebruiker hervatten.

Ondertussen werd verduidelijkt dat aangezien de DMFA code voor de economische werkloosheid energiecrisis dezelfde is als de klassieke economische werkloosheid het Sociaal Fonds voor Uitzendkrachten (SFU) een gedeelte van de aanvullende vergoeding ten laste neemt, met name van 4,60 euro (bedrag 2023). Aangezien dit bedrag lager is dan de verplichte aanvullende vergoeding van 6,47 euro (geïndexeerd bedrag 01/12/2022), moet het uitzendkantoor het  saldo (1,87 euro) toekennen aan de uitzendkracht.

Opgelet: uitzendkrachten die tewerkgesteld worden in PC 124 vallen niet onder de sectorale regeling van het Sociaal Fonds voor Uitzendkrachten, maar vallen onder de sectorale regeling van PC 124. Bijgevolg wordt de aanvullende vergoeding in het kader van economische werkloosheid energiecrisis ten laste genomen door Constructiv en betaald door de uitbetalingsinstellingen overeenkomstig de sectorale CAO tot toekenning van aanvullende werkloosheidsuitkeringen en van de wettelijke vergoeding. Echter van zodra het recht op aanvullende vergoedingen ten laste van Constructiv is uitgeput (max.60 werkloosheidsdagen per dienstjaar (~ 6-dagenregeling), is het aan de werkgever/ uitzendkantoor om de aanvullende vergoeding van 6,47 euro (geïndexeerd bedrag 01/12/2022),te betalen aan de uitzendkracht.

Uitkering werknemer

De werknemers waarop het nieuwe systeem van economische werkloosheid energiecrisis toegepast wordt, zullen een uitkering ontvangen van de RVA die gelijk is aan 70% van het begrensde brutoloon (3.199,26 euro (bedrag vanaf 01/12/2022). Voor de andere vormen van tijdelijke werkloosheid bedraagt de uitkering 65% van het begrensde brutoloon.

Op de uitkeringen wordt 26,75% bedrijfsvoorheffing ingehouden. De Minister van Financiën heeft aan de Koning voorgesteld om de bedrijfsvoorheffing te verlagen tot 15% (i.p.v.  26,75 %) en dit voor de wettelijke uitkeringen en aanvullende vergoedingen die worden betaald of toegekend vanaf 1 november 2022 tot en met 31 maart 2023.

Daarnaast is de werkgever of het sectoraal fonds gehouden tot de betaling van een aanvullende werkloosheidsvergoeding van minstens 6,47 euro per werkloosheidsdag (geïndexeerd bedrag 01/12/2022). Dit supplement kan in geen geval lager zijn dan het supplement dat in het kader van de klassieke stelsels wordt toegekend. De betaling van dat supplement kan geheel of gedeeltelijk gebeuren door een Fonds voor Bestaanszekerheid. Indien de sector reeds hogere bedragen heeft vastgelegd in het kader van economische werkloosheid dan zullen deze hogere bedragen van toepassing zijn. 

Gelijkstelling jaarlijkse vakantie

Het betreft een nieuwe vorm van tijdelijke werkloosheid om economische redenen waardoor er sprake is van een gelijkstelling voor de wettelijke vakantie.

Beëindiging arbeidsovereenkomst 

Aangezien de economische werkloosheid energie een bijzondere vorm van economische werkloosheid is, zou de werknemer eveneens het recht hebben om de overeenkomst zonder opzegging te beëindigen vanaf het moment dat deze regeling effectief ten aanzien van hem ingevoerd is. 

Daarnaast kunnen zowel de werknemer als de werkgever de arbeidsovereenkomst beëindigen tijdens de schorsing van de uitvoering van arbeidsovereenkomst die voortvloeit uit de toepassing van economische werkloosheid energie. Bij een opzegging door de werknemer zal de opzegtermijn niet geschorst worden. Bij een opzegging daarentegen door de werkgever zal zoals bij de klassieke vorm van economische werkloosheid de opzegtermijn geschorst worden. 

Bovenstaande bespreking is onder voorbehoud van de publicatie in het Belgisch Staatsblad.

Bron: https://www.premier.be/nl/regering-beslist-goedkoper-basispakket-voor-gezinnen-en-steunpakket-voor-bedrijven; Diverse media; https://www.rva.be/nl/nieuws/tijdelijke-werkloosheid-energie; RVA Infoblad E5.