De vakbonden zullen op 9 november 2022 actie voeren en staken voor meer koopkracht. De socialistische vakbond roept op tot een algemene staking, de christelijke en liberale vakbond houden het op een actiedag
Hieronder kan u een overzicht terugvinden van de gevolgen van een dergelijke vakbondsactie op uw onderneming.
Wat met werknemers die deelnemen aan een actie of een staking?
Werknemers die op het werk afwezig blijven om aan een actie of staking deel te nemen, voeren hun arbeidsovereenkomst niet uit en hebben dus geen recht op loon. Indien de werknemers hun werkgever op voorhand op de hoogte hebben gebracht van hun deelname aan de staking, zullen zij gewettigd afwezig zijn.
Als de werknemers aangesloten zijn bij een syndicale organisatie die deze actie erkend heeft, dan zullen zij voor die dag een vergoeding ontvangen van deze organisatie ter compensatie van het loonverlies (stakersvergoeding). Niet gesyndiceerde werknemers die deelnemen aan een staking zullen geen loon noch een stakersvergoeding ontvangen.
Wat met werknemers die niet deelnemen aan de staking, maar die te laat op het werk aankomen?
Werknemers die niet deelnemen aan de staking en die hun gewone werkdag presteren, hebben recht op hun normale loon voor die dag.
Werknemers die te laat of niet op het werk aankomen hebben in principe recht op gewaarborgd loon indien zij kunnen aantonen dat de vertraging te wijten is aan een onvoorziene gebeurtenis op weg naar het werk die zich buiten hun wil voordoet. Het is daarbij van belang dat de werknemer ‘redelijke inspanningen’ heeft geleverd om de onderneming te bereiken.
In dit geval werd de nationale staking ruim op voorhand aangekondigd. Bijgevolg kan er dus geen sprake zijn van een onvoorzienbare gebeurtenis. De afwezigheid of vertraging is in dit geval niet onverwacht en de werknemer had de mogelijkheid om de nodige maatregelen te nemen om tijdig op het werk te geraken. Als men toch niet (tijdig) op het werk geraakt, heeft men geen recht op gewaarborgd loon, behalve indien de werknemer toch kan aantonen dat er zich een onverwachte en onvoorzienbare gebeurtenis heeft voorgedaan en de werknemer ‘redelijke inspanningen’ heeft geleverd.
Wat met werknemers die niet deelnemen aan staking, maar het werk niet kunnen aanvatten of voortzetten?
De wetgeving voorziet uitdrukkelijk dat bij een staking de werknemers geen recht hebben op gewaarborgd loon.
Werknemers die niet kunnen werken omwille van een staking, betoging of andere vakbondsacties kunnen in bepaalde gevallen als tijdelijk werkloze beschouwd worden voor de werkloosheidsreglementering.
Het Beheercomité van de RVA zal beslissen over de toelaatbaarheid van de toekenning van werkloosheidsuitkeringen ingevolge een staking. Er zal daarbij geval per geval bekeken worden of er werkloosheidsuitkeringen toegekend worden. Bovendien kan een werknemer enkel tijdelijke werkloos gesteld worden voor een volledige arbeidsdag.
Het Beheerscomité van de RVA neemt de volgende elementen mee in haar beslissing:
- Behoren de werknemers tot de arbeidseenheid waarin zich stakende werknemers bevinden?
- Hebben de werknemers belang bij de inwilliging van de eisen van de stakers?
In het geval van een nationale staking zal het beheerscomité van de RVA waarschijnlijk beslissen dat er geen vergoeding zal toegekend worden aan de werknemers. De nationale staking kadert immers in het algemeen belang en ook werkwillige werknemers hebben dus baat bij het resultaat van de staking.
Andere afspraken?
Het is daarnaast ook mogelijk dat de werknemer en werkgever in onderling overleg beslissen om vakantie of inhaalrust op te nemen op deze dag.
Wat met uitzendkrachten in geval van staking?
In het kader van uitzendarbeid dient men rekening te houden met het verbod om uitzendkrachten te werk te stellen of aan het werk te houden tijdens een staking.
Artikel 19 van de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 108 van 16 juli 2013 luidt als volgt:
“Een uitzendbureau mag geen uitzendkrachten bij een gebruiker tewerkstellen of aan het werk houden in geval van staking of van lock-out.”
Deze bepaling omvat zowel het verbod inzake de terbeschikkingstelling van uitzendkrachten bij de klant in het kader van een nieuwe opdracht als het verbod inzake het aan het werk houden van de uitzendkrachten bij de klant, en dit ongeacht de context (qua motief, duur, …).
Het begrip staking is niet wettelijk bepaald. Volgens de rechtsleer en de rechtspraak verstaat men onder een staking het door een aanmerkelijke groep personen in dienstbetrekking opzettelijk tijdelijk niet verrichten van de bedongen arbeid als dwangmiddel ter bereiking van een bepaald doel.
Ingevolge art. 19 van CAO nr. 108 is het uitzendkantoor ertoe gehouden om indien er een staking uitbreekt tijdens de uitvoering van de uitzendovereenkomst, de uitzendkrachten terug te roepen. Het uitzendkantoor moet in dat geval de uitzendkrachten dus verwittigen dat zij onmiddellijk moeten stoppen met werken.
Bij de beoordeling van het verbod moet er nagegaan worden of er binnen de onderneming van de klant-gebruiker effectief gestaakt wordt en moeten de volgende principes in acht genomen worden:
- het verbod moet per beroepscategorie begrepen worden: een staking onder de bedienden verhindert de terbeschikkingstelling van arbeiders-uitzendkrachten niet;
- het verbod moet per exploitatiezetel bekeken worden, en zelfs per dienst wanneer de functies binnen de diensten sterk gedifferentieerd zijn;
- het uitzendkantoor is niet gehouden tot de betaling van loon voor de dag(en) waarop wordt gestaakt.
Het uitzendkantoor is ertoe gehouden de gebruiker te informeren over het bestaan van het verbod waarin artikel 19 van CAO nr. 108 voorziet. De gebruiker van zijn kant is ertoe gehouden het uitzendkantoor op de hoogte te brengen indien er sprake is van een staking in de onderneming. Vanaf dat ogenblik is het uitzendkantoor verplicht om zijn onmiddellijk terug te roepen.
Het is hierbij zeker raadzaam om de gebruiker te vragen om zijn werknemersafgevaardigden te consulteren en hen op voorhand te vragen wat voor hen aanvaardbaar is op het vlak van het laten werken van uitzendkrachten.
Het is aan te raden om alle communicatie hieromtrent goed bij te houden.
Bron: artikel 27 arbeidsovereenkomstenwet; Collectieve arbeidsovereenkomst nr. 108 van 16 juli 2013; diverse media.
