Vanaf 01.01.2019 is het adoptieverlof uitgebreid en geldt er een regeling van pleegouderverlof voor langdurige pleegzorg dat gelijkwaardig is aan het adoptieverlof.
1. Nieuwigheden adoptieverlof
Duurtijd van het adoptieverlof
De duurtijd van het adoptieverlof in functie van de leeftijd van het kind werd afgeschaft.
| Oude regeling per adoptieouder | Maximumduur | Maximumduur lichamelijke/ geestelijke ongeschiktheid |
| Kind < 3 jaar bij het begin van het verlof | 6 weken | 12 weken |
| Kind > 3 jaar bij het begin van het verlof | 4 weken | 8 weken |
| Nieuwe regeling per adoptieouder | Maximumduur |
| Minderjarig kind | Aaneengesloten periode van 6 weken |
| Minderjarig kind met lichamelijke/ geestelijke ongeschiktheid | Aaneengesloten periode van 12 weken |
| Gelijktijdige adoptie meerdere minderjarige kinderen | Verlenging met 2 weken |
Er wordt voorzien in een geleidelijke uitbreiding van het recht op adoptieverlof met 1 week per twee jaar vanaf 01.01.2019 tot 2027. Van deze 11 weken zal elke adoptieouder afzonderlijk 6 weken kunnen opnemen. De 5 bijkomende weken moeten tussen beide adoptieouders worden verdeeld.
| Inwerkingtreding | Verlenging |
| 01.01.2019 | 1 week |
| 01.01.2021 | 2 weken |
| 01.01.2023 | 3 weken |
| 01.01.2025 | 4 weken |
| 01.01.2027 | 5 weken |
De verlenging kan enkel toegepast worden indien volgende voorwaarden cumulatief voldaan zijn:
- de werknemer heeft zijn verlofaanvraag ten vroegste ingediend vanaf de inwerkingtreding van de desbetreffende verlengingsperiode;
- de verlengingsperiode van het verlof vangt ten vroegste aan vanaf de inwerkingtredingsdatum.
Aanvraagprocedure
De werknemer die gebruik wenst te maken van het recht op adoptieverlof dient zijn werkgever ten minste één maand vóór de opname van het verlof hiervan schriftelijk (aangetekend schrijven of duplicaat ondertekend voor ontvangst) op de hoogte te brengen. Deze termijn kan in overeenstemming tussen de werkgever en de werknemer worden ingekort.
Uiterlijk op het ogenblik waarop het adoptieverlof ingaat, moet de werknemer aan de werkgever de documenten bezorgen ter staving van de gebeurtenis die het recht op adoptieverlof doet ontstaan.
Interlandelijke adoptie
In principe moet het adoptieverlof aanvangen binnen de 2 maanden die volgen op de inschrijving van het kind als lid van het gezin van de werknemer in het bevolkingsregister of in het vreemdelingenregister van de gemeente waar hij zijn woonplaats heeft.
Voor interlandelijke adopties wordt een uitzondering voorzien waardoor het mogelijk wordt om het adoptieverlof al aan te vangen vanaf de dag na de goedkeuring van de beslissing door de bevoegde centrale autoriteit van de gemeenschap om het kind aan de adoptant toe te vertrouwen. Het verlof kan bijgevolg aanvangen voor aankomst van het geadopteerde kind in België, op voorwaarde dat deze voorafgaande periode niet langer duurt dan 4 weken en besteed wordt aan de voorbereiding van de daadwerkelijke opvang van het kind.
Vergoeding
Tijdens de eerste drie dagen van het adoptieverlof behoudt de werknemer het recht op zijn normaal loon ten laste van de werkgever. Voor het resterende deel van het adoptieverlof ontvangt de werknemer een uitkering ten laste van het ziekenfonds. Hieraan wijzigt niets, behalve het feit dat het ziekenfonds langer zal betalen.
Ontslagbescherming
Er geldt een ontslagbescherming voor werknemers die adoptieverlof opnemen. De bescherming begint twee maanden vóór de opname van het verlof en eindigt één maand na het einde ervan. Bij overtreding is de werkgever een forfaitaire vergoeding gelijk aan 3 maanden loon verschuldigd. Deze vergoeding kan niet gecumuleerd worden met een andere vergoeding voorzien in het kader van een bijzondere ontslagbescherming.
Concreet mag de werkgever geen enkele daad stellen die een einde zou maken aan de arbeidsovereenkomst, behalve om redenen die vreemd zijn aan de opname van het adoptieverlof.
2. Invoering pleegouderverlof
Pleegzorgverlof – langdurige pleegzorg
Momenteel hebben aangestelde pleegouders het recht om 6 dagen per kalenderjaar afwezig te zijn op het werk om verplichtingen na te komen en taken te vervullen die verband houden met de plaatsing van een of meerdere personen die hem toevertrouwd zijn. Indien het pleeggezin bestaat uit 2 pleegouders moeten deze 6 dagen onder hen verdeeld worden. Dit pleegzorgverlof waarbij de werknemer recht heeft op uitkeringen van de RVA blijft bestaan.
Daarnaast wordt er vanaf 01.01.2019 een eenmalig recht op pleegouderverlof ingevoerd (per kind) voor de werknemer:
- die is aangesteld als pleegouder door de rechtbank, door een door de gemeenschap erkende dienst voor pleegzorg, door de diensten van l’Aide à la Jeunesse of door het Comité Bijzondere Jeugdbijstand
- die naar aanleiding van een plaatsing in het kader van een langdurige pleegzorg een minderjarig kind in zijn gezin onthaalt
Langdurige pleegzorg wordt gedefinieerd als pleegzorg waarvan bij aanvang duidelijk is dat het kind voor minstens 6 maanden in hetzelfde pleeggezin bij dezelfde pleegouders zal verblijven.
Een KB kan de begrippen ‘onthaal’ en ‘langdurige pleegzorg’ verder verduidelijken.
Duurtijd van het pleegouderverlof
| Maximumduur | Maximumduur lichamelijke/ geestelijke ongeschiktheid | |
| Minderjarig pleegkind | Aaneengesloten periode van max. 6 weken | Aaneengesloten periode van 12 weken |
| Gelijktijdig onthaal meerdere minderjarige pleegkinderen | + 2 weken | + 2 weken |
Er wordt voorzien in een geleidelijke uitbreiding van het recht op pleegouderverlof met 1 week per twee jaar vanaf 01.01.2019 tot 2027. Van deze 11 weken zal elke pleegouder afzonderlijk 6 weken kunnen opnemen. De 5 bijkomende weken moeten tussen beide pleegouders worden verdeeld
| 01.01.2019 | 1 week |
| 01.01.2021 | 2 weken |
| 01.01.2023 | 3 weken |
| 01.01.2025 | 4 weken |
| 01.01.2027 | 5 weken |
Een KB kan een vroegere datum van inwerkingtreding voor het recht op de hierboven vermelde bijkomende weken.
Aanvraagprocedure
Om het recht op pleegouderverlof te kunnen uitoefenen, moet dit verlof een aanvang nemen binnen twaalf maanden volgend op de inschrijving van het kind als deel uitmakend van het gezin van de werknemer in het bevolkingsregister of in het vreemdelingenregister van de gemeente waar hij zijn verblijfplaats heeft. Een KB kan een ander aanvangspunt van de 12 maanden bepalen.
De periode van pleegouderverlof moet aaneensluitend worden opgenomen. De werknemer is niet verplicht het volledige verlof op te nemen, maar het verlof moet wel minstens 1 week of een veelvoud van een week duren.
De werknemer die gebruik wenst te maken van het recht op pleegouderverlof dient zijn werkgever ten minste één maand vóór de opname van het verlof hiervan schriftelijk (aangetekend schrijven of duplicaat ondertekend voor ontvangst) op de hoogte te brengen. Deze termijn kan in overeenstemming tussen de werkgever en de werknemer worden ingekort.
De kennisgeving dient de begin- en einddatum van het pleegouderverlof te vermelden.
De werknemer dient, uiterlijk op het ogenblik waarop het pleegouderverlof ingaat, aan de werkgever de documenten te verstrekken ter staving van de gebeurtenis die het recht op pleegouderverlof doet ontstaan.
Vergoeding
Tijdens het pleegouderverlof zal de werknemer een uitkering ten laste is van zijn ziekenfonds genieten. Het bedrag hiervan moet nog vastgelegd worden bij KB. Bovendien kan een KB ook bepalen dat de werknemer voor een gedeelte van het pleegouderverlof recht heeft op loon ten laste van de werkgever.
Ontslagbescherming
Er geldt een ontslagbescherming voor werknemers die pleegouderverlof opnemen. De bescherming begint twee maanden vóór de opname van het verlof en eindigt één maand na het einde ervan. Bij overtreding is de werkgever een forfaitaire vergoeding gelijk aan 3 maanden loon verschuldigd. Deze vergoeding kan niet gecumuleerd worden met een andere vergoeding voorzien in het kader van een bijzondere ontslagbescherming.
Concreet mag de werkgever geen enkele daad stellen die een einde zou maken aan de arbeidsovereenkomst, behalve om redenen die vreemd zijn aan de opname van het pleegouderverlof.
Bron: Wet van 21 december 2018 houdende diverse bepalingen inzake sociale zaken, BS 17 januari 2019; Wet van 6 september 2018 tot wijziging van de regelgeving met het oog op de versterking van het adoptieverlof en tot invoering van het pleegouderverlof, BS 26 september 2018.
