Algemeen
Ondernemingen waar tijdens de crisis goede resultaten zijn behaald, hebben in 2021 uitzonderlijk de mogelijkheid om een coronapremie bovenop de maximale marge van 0,4% toe te kennen. Er is op federaal niveau geen specifiek omzetpercentage vastgelegd om te bepalen welke ondernemingen goede resultaten geboekt hebben. Bepaalde sectorale cao’s bevatten hieromtrent wel specifieke regels.
De coronapremie neemt de vorm van consumptiecheques aan die zullen kunnen worden gebruikt in bepaalde handelszaken en inrichtingen om zo doelgericht de consumptie te ondersteunen en bij te dragen aan het economisch herstel na de coronapandemie. Hiervoor werden er wijzigingen doorgevoerd aan art. 19 quinquies van het KB van 28 november 1969 (‘consumptiecheques’).
De coronapremie kan door werkgevers toegereikt worden van 1 augustus 2021 tot en met 31 december 2021. Het totaalbedrag van de door de werkgever toegekende coronapremies mag max. 500 euro per werknemer bedragen. De cheques zijn geldig tot en met 31 december 2022.
De coronapremie is in tegenstelling tot de ‘oude’ consumptiecheques’ onderworpen aan een bijzondere werkgeversbijdrage van 16,5%. De coronapremie is in hoofde van de werknemer wel vrijgesteld van sociale bijdragen en belastingen indien de voorwaarden vervuld zijn. Daarnaast is de coronapremie ook volledig aftrekbaar voor de werkgever. Concreet betekent dit dat de coronapremie in de DmfA van Q3 of Q4 2021 aangegeven moet worden en moet voorkomen op de sociale documenten van 2021. Dit geldt ook voor werknemers die niet meer in dienst zijn (bijdrage niet gebonden aan een natuurlijke persoon).
De toekenning van de cheques moet vervat zijn in een collectieve arbeidsovereenkomst op sectoraal vlak of op ondernemingsvlak. Kan dergelijke overeenkomst niet worden gesloten bij gebrek aan een syndicale delegatie of gaat het om een personeelscategorie waarvoor het niet de gewoonte is dat deze door zulke overeenkomst wordt beoogd, dan mag de toekenning geregeld worden door een individuele schriftelijke overeenkomst.
Opgelet: er zijn verschillende sectoren die ondertussen een sectorale cao hebben gesloten m.b.t. de toekenning van een coronapremie. Indien u op ondernemingsniveau een hoger bedrag wil toekennen, dient u dit op te nemen in een ondernemingscao of een individuele schriftelijke overeenkomst (uiterlijk 31/12/2021)!
Verlenging uitreikingsdatum?
Het sectoraal overleg inzake de periode 2021-2022 kon binnen vele paritaire comités, paritaire subcomités en ondernemingen pas in de loop van december worden afgesloten aangezien de maximale marge van de loonkostenontwikkeling voor deze periode pas op 30 juli 2021 werd vastgelegd bij KB (BS 9 augustus 2021), waardoor dit sociaal overleg pas in het najaar kon worden opgestart. Hierdoor worden ondernemingen, sociale secretariaten en andere mediatoren geconfronteerd met een aanzienlijke bijkomende werklast die op korte termijn niet verwerkbaar is.
De resterende periode voor de verwerking van deze dossiers wordt bovendien nog verder ingeperkt omdat ook de uitgevers van de cheques van de coronapremie tijdig de aanvragen moeten ontvangen om effectief voor 31 december 2021 ter beschikking te kunnen stellen (de facto tegen 22 december voor papieren cheques of tegen 27 december 2021 voor elektronische cheques).
Dat het moment van terbeschikkingstelling van de coronapremie op zich niet essentieel is voor de goede uitvoering van de regeringsbeslissing, maar eerder het moment van de beslissing tot toekenning van de premie en dat in die zin het gebruik van de term ‘uitgereikt’ in het koninklijk besluit van 21 juli 2021 dient te worden verduidelijkt.
Zonder een aanpassing zou het beoogde doel niet worden gehaald omdat coronapremies die laattijdig worden uitgereikt volledig als loon zouden worden beschouwd voor de sociale zekerheid en de fiscaliteit en bovendien in rekening zou worden genomen voor de naleving van de loonnorm.
De RSZ had op 20/12/2021 reeds nieuwe tussentijdse instructies gepubliceerd op haar website met verduidelijkingen i.v.m. de toekenning van de coronapremie.
De RSZ verwees daarbij naar het nog niet gepubliceerd KB dat een onderscheid maakt tussen de beslissing tot toekenning en de effectieve toekenning van de coronapremiecheques.
- De beslissing tot toekenning en het ontstaan van het recht op de coronapremie moet zich situeren voor 01/01/2022 en moet opgenomen zijn in een CAO of individuele overeenkomst uiterlijk op 31/12/2021. Het volstaat dat de CAO ondertekend is uiterlijk op 31 december 2021, de neerlegging bij de FOD WASO mag na 31 december 2021, maar moet wel zo snel mogelijk gebeuren.
- De beslissing dat de coronapremiecheques elektronisch zullen worden uitgereikt en het effectief uitreiken van de coronapremiecheques kunnen tot uiterlijk 31/03/2022 gebeuren.
Het KB dat voorziet in bovenvermelde aanpassing werd op 24/12/2021 in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd.
Papieren of elektronische cheques
De cheques kunnen afgeleverd worden op papier of in elektronische vorm door erkende uitgevers. De keuze voor consumptiecheques in een elektronische vorm wordt geregeld via een collectieve arbeidsovereenkomst op ondernemingsvlak, eventueel binnen het kader van een sectorale collectieve arbeidsovereenkomst. Kan een dergelijke overeenkomst niet worden gesloten bij gebrek aan een vakbondsafvaardiging of gaat het om een personeelscategorie waarvoor het niet de gewoonte is dat deze door zulke overeenkomst wordt beoogd, dan wordt de keuze voor consumptiecheques in een elektronische vorm geregeld door een individuele schriftelijke overeenkomst.
- Als een sectorale cao alleen het bedrag vaststelt, dan moet een onderneming verplicht ook nog een ondernemings-cao/individuele overeenkomsten afsluiten om de toekenning op elektronische manier te mogen doen. Doet een onderneming dat niet dan kunnen de coronapremiecheques enkel op papier worden uitgereikt.
- Indien echter de sector-cao, naast het bedrag ook bepaalt dat de toekenning in elektronische vorm moet gebeuren, tenzij een onderneming kiest voor een toekenning op papier, dan volstaat dit.
Uitzendkrachten?
In PC 322.00 werd er ondertussen een sectorale cao gesloten m.b.t. de toekenning van een coronapremie aan uitzendkrachten. Deze sectorale cao voorziet de juridische basis voor de toekenning van een coronapremie aan uitzendkrachten door uitzendkantoren.
Aan de uitzendkrachten wordt een coronapremie toegekend onder dezelfde voorwaarden als deze bepaald bij de overeenkomsten die daarvoor van toepassing zijn bij de klant-gebruikers (cf. equal pay principe).
Indien een cao, gesloten in de sector van de gebruiker, de toekenning van een coronapremie voorziet door een sociaal fonds, kennen de uitzendbureaus onder dezelfde voorwaarden de coronapremie toe aan de uitzendkrachten tewerkgesteld in de sector.
Bron: Collectieve arbeidsovereenkomst van 12 oktober 2021 “Coronapremie”; KB van 21 juli 2021 tot wijziging van artikel 19 quinquies van het koninklijk besluit van 28 november 1969 tot uitvoering van de wet van 27 juni 1969 tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders, BS 29 juli 2021; KB van 19 december 2021 tot wijziging van artikel 19quinquies van het koninklijk besluit van 28 november 1969 tot uitvoering van de wet van 27 juni 1969 tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders, BS 24 december 2021.
