Doelgroepvermindering eerste aanwervingen 2022

Zoals reeds meermaals aangekondigd heeft de federale wetgever gesleuteld aan de doelgroepvermindering ‘eerste aanwervingen’.  De Programmawet die de wijzigingen regelt, is op 31 december 2021 in voege getreden. De vroegere doelgroepvermindering voorzag in een korting van de patronale bijdragen voor de eerste tot en met de zesde nieuwe werknemer. Voor de eerste werknemer was de doelgroepvermindering onbeperkt in tijd en omvang. Voor de overige 5 werknemers was de vermindering beperkt in tijd en ook geplafonneerd.

Hieronder een overzicht van de wijzigingen.

Algemeen

De doelgroepvermindering eerste aanwervingen wordt toegekend aan ‘nieuwe’ werkgevers uit de privésector gedurende een specifieke periode voor maximaal 6 werknemers.

Het betreft onderstaande verminderingen (bedragen vanaf 01/01/2022):

Aangepaste definitie ‘nieuwe werkgever’

De definitie van ‘nieuwe werkgever’ wordt gewijzigd, en meer bepaald op het niveau van de technische bedrijfseenheid. Met deze wijziging tracht men het aantal gevallen dat de vermindering toegepast wordt te verminderen ten opzichte van de huidige toestand.

De wet voorziet volgende definitie:

“een werkgever die sedert ten minste 12 opeenvolgende maanden die de datum van indiensttreding van een n-de werknemer voorafgaan, niet onderworpen is geweest aan de voornoemde wet van 27 juni 1969 voor een gelijktijdige tewerkstelling van meer dan n-1 werknemers, andere dan leerlingen, dienstboden, deeltijds leerplichtigen, gelegenheidswerknemers en flexijobwerknemers, en die op de datum van indiensttreding van een n-de werknemer geen deel uitmaakt van een simultane technische bedrijfseenheid waar al n werknemers in dienst zijn.”

Aldus kan een werkgever die de 12 maanden voorafgaand (dag op dag) aan de indiensttreding geen werknemer in dienst heeft gehad of nog nooit onderworpen is geweest aan de RSZ, beschouwd worden als een ‘nieuwe werkgever‘.

Een werkgever komt niet in aanmerking voor de doelgroepvermindering 1e werknemer wanneer:

• de werknemer in dienst genomen is door een werkgever die deel uitmaakt van een simultane TBE (zie infra voor de definitie), waar reeds een werknemer in dienst is;
• de werknemer in dienst genomen is door een werkgever die deel uitmaakt van een historische TBE (zie infra voor de definitie) waarbij in de TBE bij de andere werkgever(s) het aantal werknemers afneemt (omdat bijvoorbeeld één of meerdere werknemers mee werden overgenomen).
• de werknemer in dienst is genomen door een werkgever die deel uitmaakt van een historische TBE, waarbij de nieuwe werknemer een werknemer vervangt die in de loop van de 12 maanden (dag op dag) voorafgaand aan de indienstneming in dezelfde TBE werkzaam geweest is.

Een werkgever die 12 opeenvolgende maanden geen werknemers in dienst heeft gehad, moet terug aan de voorwaarden voldoen om in aanmerking te komen voor de doelgroepvermindering eerste aanwervingen voor een 1ste werknemer.

In sommige gevallen is het dus mogelijk dat het recht niet opnieuw kan worden geopend.

Let wel, er zijn overgangsbepalingen voor indiensttredingen van vóór 01/01/2022, zie infra

‘n-de’ werknemer?

Voor de doelgroepvermindering ‘n-de’ (2 t.e.m. 6) werknemer mag er in de 12 maanden voorafgaand aan de indiensttreding van deze werknemers, geen ‘n’ werknemers gelijktijdig in dienst zijn geweest.

Binnen een TBE mag het evenmin gaan om een vervanging (zie infra).

Gedurende de toepassing van de vermindering tijdens een betreffend kwartaal moeten minstens ‘n’ werknemers, al dan niet tegelijkertijd bij de werkgever tewerkgesteld zijn of zijn geweest.

De doelgroepvermindering ‘nde’ werknemer kan niet toegepast worden wanneer de werkgever waar de werknemer in dienst treedt, deel uitmaakt van een simultane TBE waar reeds ‘n’ werknemers tewerkgesteld zijn.

Let wel, er zijn overgangsbepalingen voor indiensttredingen van vóór 01/01/2022, zie infra.

Technische bedrijfseenheid (TBE)

De programmawet voorziet in een definitie van ’technische bedrijfseenheid’ (hierna TBE genoemd), dewelke gebaseerd is op de jurisprudentie en de marge voor interpretatie beperkt. In de praktijk was er immers steeds veel onduidelijkheid over het begrip ‘TBE’.

Door het definiëren van het begrip tracht men duidelijkheid te creëren wanneer een onderneming al dan niet tot een bepaalde technische bedrijfseenheid behoort of eventueel deel uitmaakt van
een andere technische bedrijfseenheid. Er wordt gewerkt met twee definities waarbij een onderscheid wordt gemaakt tussen ondernemingen waarbij, naast een sociale band tussen de ondernemingen, op het ogenblik van de indiensttreding van de nieuwe werknemer, een actuele socio-economische verwevenheid tussen de ondernemingen bestaat, en de ondernemingen die, naast een sociale band, enkel als historische ondernemingen een socio-economische verwevenheid hebben. Bij deze laatste wordt de ranginname (dus 1e tem 6e werknemer) louter bekeken op het niveau van de juridische entiteit terwijl bij de simultane TBE er op het niveau van de TBE naar de ranginname gekeken wordt. Hierdoor zal de werkgever die tot deze laatste TBE behoort meestal uit de boot vallen daar de opties tot het toepassen van de doelgroepvermindering (meestal) reeds uitgeput zijn.

Een technische bedrijfseenheid ‘op zich’ wordt gedefinieerd als een eenheid bestaande uit meerdere juridische entiteiten, met een aantoonbare sociale band door middel van minstens één gemeenschappelijk betrokken persoon, ongeacht zijn functie binnen die entiteiten, en met een gemeenschappelijkheid die zich uit in een simultane of historische socio-economische verwevenheid, respectievelijk simultane of historische technische bedrijfseenheid genoemd. Voor het bepalen van de sociale band worden de werknemers, overgenomen in toepassing van hoofdstuk III van CAO 32bis, niet in aanmerking genomen.

Met gemeenschappelijke personen heeft men bijvoorbeeld voor ogen werknemers die van de ene juridische entiteit overstappen naar de andere, voortgezette ondernemingen met een andere eigenaar maar met (gedeeltelijk) hetzelfde personeel, werknemers die zelfstandig beginnen met dezelfde of een gelijkaardige activiteit, …

Als voorbeeld voor gelijkaardige of aanvullende activiteiten geeft de RSZ ‘bankfilialen die opsplitsen in verschillende filialen – juridische entiteiten’.

Verder wordt er een onderscheid gemaakt tussen een simultane ofwel historische TBE.

Simultane technische bedrijfseenheid

De simultane TBE functioneert grotendeels als één geheel (nauw samenwerkende entiteiten), maar bestaat formeel uit verschillende juridische entiteiten.

In de programmawet geeft men twee voorbeelden van een simultane TBE:

• een groep ondernemingen met een gemeenschappelijke aansturing met gelijkaardige of aanvullende activiteiten;
• ondernemingen van dezelfde eigenaar die een deelaspect van een economische activiteit voor zich nemen, zoals de groothandel in consumptiegoederen in de ondersteunende  informaticadienst.

Bij de simultane TBE wordt voor het bepalen van de rang, 1e t.e.m. 6e werknemer gekeken op het niveau van de TBE, terwijl de toepassing van de vermindering op niveau van de juridische entiteit gebeurt.

Wanneer de rang bepaald is, dan blijft deze vastgeklikt op het niveau van de juridische entiteit. De juridische entiteit kan de vermindering toepassen met respect voor de algemene voorwaarden die eraan gekoppeld zijn wat betreft het aantal in dienst zijnde werknemers bij die entiteit.

Bijvoorbeeld : indien de rang ‘4e werknemer’ binnen een juridische entiteit van een simultane TBE vastgeklikt wordt, kan deze entiteit enkel de vermindering 4e werknemer toepassen wanneer er in die juridische entiteit in de loop van het kwartaal minstens 4 werknemers tegelijkertijd tewerkgesteld zijn. De overige juridische entiteiten binnen de TBE kunnen de vermindering 4de werknemer niet meer toepassen.

Voorgaande betekent ook dat wanneer binnen de simultane TBE 6 werknemers tegelijkertijd werkzaam zijn (of waren tewerkgesteld in de 12 voorafgaande maanden), er geen mogelijkheid meer is om nog een bijkomend recht te openen.

Door het vastklikken van de rang op het niveau van de simultane TBE, kan ten slotte elke vermindering maar één maal toegepast worden binnen de TBE.

Historische technische bedrijfseenheid

De historische TBE omvat juridische entiteiten die elkaar chronologisch opvolgen en/of die het gevolg zijn van afsplitsingen maar waarbij op het moment van indiensttreding van een nieuwe werknemer, de beide juridische entiteiten niets meer met elkaar te maken hebben.

Voorbeelden:

• een opsplitsing van een deel van een bedrijf naar een zelfstandige activiteit;
• een overname;
• bij een onderneming met meerdere bestuurders besluit een van hen de firma te verlaten. Deze persoon richt een nieuwe juridische entiteit op waar gelijkaardige activiteiten worden ontplooid en neemt een deel van de klantenportefeuille over, maar wordt voortaan een concurrent van de vorige, nog steeds actieve onderneming.

Binnen de juridische entiteit kan de vermindering maar één maal toegepast worden, maar eventueel wel meermaals binnen de TBE.

Het bepalen van de rang gebeurt hier op niveau van de juridische entiteit, mits naleving van het principe van de meertewerkstelling.

Betrokken werknemers

De doelgroepvermindering is van toepassing op alle werknemers die onderworpen zijn aan de wet van 27 juni 1969 uitgezonderd:

• jongeren tot 31 december van het jaar dat zij 18 worden;
• leerlingen in het kader van het alternerend leren zoals bepaald in artikel 1bis van het koninklijk besluit van 28 november 1969;
• dienstboden;
• gelegenheidsarbeiders in de land- en tuinbouwsector;
• gelegenheidswerknemers in de horeca;
• flexi-jobwerknemers
• alle andere werknemers die niet onder de socialezekerheidswet van 27 juni 1969 vallen (jobstudenten, IBO’ers, vrijwilligers, bepaalde stagiairs, …).

De betrokken werknemer vervangt geen andere werknemer binnen dezelfde technische bedrijfseenheid. Het moet gaan om een meertewerkstelling.

Binnen de TBE moet de meertewerkstelling 1 maand aangehouden moet worden ná datum van indienstneming, m.a.w. het aantal werknemers dient 1 maand aangehouden te worden binnen de gehele TBE.

Vervanging?

Er is sprake van een vervanging in dezelfde TBE indien:
Het totaal aantal werknemers dat op de eerste dag door de nieuwe werkgever aangeworven wordt, samen met het aantal werknemers dat eventueel nog tewerkgesteld is door andere werkgevers in dezelfde TBE niet ten minste één meer bedraagt dan het maximaal aantal werknemers (koppen) dat gelijktijdig in dezelfde TBE tewerkgesteld was in de loop van de twaalf maanden (dag op dag) die de indienstname voorafgaan.

Er geldt een tolerantieperiode van maximaal 5 kalenderdagen in de referteperiode van 12 maanden waarop een tijdelijke verhoging van het aantal werknemers niet in rekening wordt gebracht. Er zijn geen extra voorwaarden gekoppeld aan deze ’tolerantiedagen’.

Tellingen

Geen deel uitmakend van een TBE

Werkgevers die geen deel uitmaken van een TBE moeten de telling uitvoeren op het niveau van de juridische entiteit zoals dit thans nu onder vigerende reglementering in het kader van de doelgroepverminderingen van toepassing is.

Deel uitmakend van een TBE

Voor werkgevers die deel uitmaken van een TBE verandert er dus het één en ander afhankelijk van welke TBE de juridische entiteit-werkgever deel uitmaakt.

Bij simultane TBE’s wordt er immers gekeken naar het niveau van de TBE voor het bepalen van de rang, en niet meer op niveau van de juridische entiteit. Indien binnen de simultane TBE de doelgroepvermindering 1e tem 6e werknemer reeds toegepast wordt, dan kan de nieuwe werkgever behorende tot deze TBE de doelgroepvermindering niet meer gebruiken vanaf 1/1/2022.

Wanneer er een meertewerkstelling is, kan de indiensttreding van een werknemer binnen een historische TBE het recht op de eerste aanwervingen openen, maar steeds met een rang rekening houdend met eventueel overgenomen werknemers.

Voorbeeld : Een nieuwe werkgever B die deel uitmaakt van een historische TBE neemt 2 werknemers in dienst en bij werkgever A met initieel 14 werknemers vertrekt 1 werknemer. Het gaat dus om een meertewerkstelling van 1 werknemer, die rang 2 zal innemen (en niet zoals vóór 1 januari 2022 rang 1). De vermindering eerste aanwervingen voor een 2de werknemer kan dus bij werkgever B worden toegepast.

Regels voor de toepassing van de vermindering

Zoals nu reeds van toepassing wordt het recht van de mindering nagegaan op het moment dat de werknemer effectief in dienst treedt.

Indien het een tewerkstelling betreft na 31 december 2021 zullen bijgevolg de nieuwe regels van toepassing zijn.

Wanneer de tewerkstelling van werknemers in de loop van het kwartaal elkaar opvolgen, kan derhalve de vermindering voor een 1ste of een nde werknemer binnen eenzelfde kwartaal verdergezet worden zolang hun tewerkstellingsperiodes niet overlappen. De doelgroepvermindering voor een 1ste werknemer kan toegepast worden op elkaar opvolgende werknemers binnen eenzelfde kwartaal. De werkgever kan tevens zelf kiezen op wie hij de vermindering toepast, zelfs op tewerkstellingslijnen binnen het kwartaal die de opening van het recht voorafgaan maar met de beperking dat er geen overlap is voor de toepassing van een bepaalde rang tussen de periodes gedekt door de tewerkstellingslijnen.

Er moet een exacte datum ‘opening van recht’ bepaald worden zodat de vermindering correct toegepast kunnen worden.

De vermindering voor de 2e tem 6e werknemer blijft gekoppeld aan de juridische entiteit bij wie de recht-openende werknemer in dienst is getreden. In tegenstelling tot de vermindering 1ste werknemer kan de vermindering wel verder uitgeput worden binnen de periode van 20 kwartalen vanaf het kwartaal van indienstname van de nde werknemer, ook wanneer meer dan 12 maanden geen n werknemers tegelijkertijd in dienst waren.

Overgang

Bij indiensttredingen vóór 1 januari 2022 blijft de oude regeling behouden, behalve wanneer er meerdere 1ste of n-de verminderingen bij 1 werkgever toegepast werden. Deze kunnen vanaf 1/1/2022 niet meer samen toegepast worden. Vanaf 1/1/2022 zal de werkgever bijgevolg moeten kiezen voor wie hij een bepaalde vermindering toepast.

De nieuwe regels met betrekking tot de ranginname bij een simultane TBE gelden niet voor het verleden. Aldus kan de doelgroepvermindering eerste aanwervingen voor eenzelfde rang binnen een simultane TBE toegepast worden wanneer binnen een juridische entiteit behorende tot deze simultane TBE het recht geopend was vóór 1 januari 2022 en dit bij verschillende juridische entiteiten. Evenwel kan een juridische entiteit die deel uitmaakt van de simulate TBE en een nieuwe werknemer in dienst neemt vanaf 1/1/2022 geen doelgroepvermindering 1ste of n-de verminderingen toepassen wanneer deze reeds binnen de andere juridische entiteiten toegepast wordt.

Het recht op de eerste aanwervingen dat geopend werd vóór 1 januari 2022, door een indienstname die volgens de nieuwe regels niet meer in aanmerking zou komen, blijft behouden. Bijvoorbeeld de vermindering verbonden aan een flexi-jobwerknemer, kan na 31 december 2021 worden verdergezet door een gewone werknemer. Eventueel kan het recht ook opnieuw geopend worden aangezien de flexi-jobwerknemer niet meer in rekening wordt gebracht om na te gaan of er een tewerkstelling was voor die bepaalde rang in de loop van de 12 voorafgaande maanden.

Vermindering eerste werknemer beperkt

Zoals reeds in een eerder artikeltje gemeld, zal het bedrag van de RSZ-korting vanaf het eerste kwartaal van 2022 beperkt worden tot 4.000 euro per kwartaal. Die beperking geldt zowel voor de werkgevers die vóór 2022 gebruik maakten van de maatregel als voor diegenen die er vanaf 2022 gebruik van zullen maken.

Bron: Programmawet van 1 december 2021, B.S. 31 december 2021; Administratieve instructies rsz.