De NAR heeft op 30 mei 2023 nieuwe cao’s gepubliceerd die een verlenging inhouden van de afwijking op de algemene regels betreffende de leeftijd en de beroepsloopbaan in het kader van SWT, alsook van de uitzonderingen op het principe om aangepast beschikbaar te zijn voor de arbeidsmarkt.
De betreffende cao’s verlengen de regeling voor een periode van 1 juli 2023 tot en met 30 juni 2025.
SWT het vroegere brugpensioen
Het vroegere brugpensioen werd in het verleden vervangen door het ‘stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag’, zijnde het SWT. Werknemers die een bepaalde leeftijd bereikt hebben en dan ontslagen worden, hebben naast een vaste werkloosheidsuitkering recht op een aanvullende vergoeding van de werkgever, genaamd de bedrijfstoeslag. Deze toeslag is aan bepaalde leeftijd- en loopbaanvoorwaarden gekoppeld.
Er zijn verschillende reglementeringen voorhanden betreffende de stelsels van werkloosheid met bedrijfstoeslag met verschillende leeftijds- en loopbaanvoorwaarden.
Welke criteria worden in acht genomen?
De werknemer moet allereerst aan een aantal ‘algemene criteria’ voldoen:
- De werknemer moet ontslagen zijn. Uitgesloten zijn echter een ontslag om dringende redenen, een vrijwillig ontslag door de werknemer, een beëindiging met wederzijdse toestemming, een beëindiging wegens overmacht en het einde van een arbeidsovereenkomst door het verstrijken van de termijn (arbeidsovereenkomst voor bepaalde duur) of door voltooiing van het werk (arbeidsovereenkomst voor een duidelijk omschreven werk).
- Er moet een recht zijn op een werkloosheidsuitkering.
- Er moet een cao stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag voorhanden zijn.
- Verder moet de werknemer ook aan een aantal leeftijds-en loopbaanvoorwaarden voldoen, dewelke hieronder verder uiteengezet worden.
Aangepaste beschikbaarheid tot 65 jaar
Werknemers met SWT moeten ‘aangepast beschikbaar’ zijn voor de arbeidsmarkt. Dit betekent o.a. dat ze inschreven moeten zijn als werkzoekende, passend werk of opleiding moeten aanvaarden, het werk niet mogen verlaten zonder wettige reden, niet mogen zijn ontslagen wegens een foutieve houding, zich moet aanbieden bij de gewestinstelling voor arbeidsbemiddeling en beroepsopleiding of bij een werkgever, wanneer de werknemer door de gewestinstelling was opgeroepen, moet meewerken aan een begeleidingsplan of inschakelingsparcours dat door de gewestinstelling voor arbeidsbemiddeling is aangeboden.
SWT’ers moeten echter niet actief zoeken naar werk. Deze aangepaste beschikbaarheid loopt tot de leeftijd van 65 jaar. De gewestinstelling voor arbeidsbemiddeling zal de SWT’er begeleiden in het kader van een individueel actieplan.
Ook hierop zijn uitzonderingen voorzien met betrekking tot de afwijkende stelsels.
Algemeen stelsel (CAO nr. 17)
In het algemeen SWT-stelsel is de leeftijdsvoorwaarde bepaald op 62 jaar. Het vereiste beroepsverleden voor mannen bedraagt 40 jaar, voor vrouwen stijgt de loopbaanvoorwaarde naar 39 jaar in 2023.
Onder bepaalde voorwaarden kan een stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag ingaan voordat de leeftijd van 62 jaar bereikt wordt. Deze stelsels worden afwijkende stelsels genoemd en houden rekening met bijzonderheden van bepaalde sectoren, bepaalde beroepen of bepaalde werknemers.
Afwijkende SWT-stelsels
Naast onderstaande afwijkende stelsels kunnen ondernemingen die door de Minister van Werk erkend worden als zijnde een onderneming in moeilijkheden of in herstructurering, ook bepaalde afwijkingen bekomen op de regels die normaal van toepassing zijn inzake het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag. Voor de verdere toepassing van dit bestaande stelsels van werkloosheid met bedrijfstoeslag is geen nieuwe NAR cao noodzakelijk, aangezien de bestaande reglementering van toepassing blijft.
Wel moet met betrekking tot de ondernemingen in moeilijkheden voor de vrijstelling op de aangepaste beschikbaarheid er een NAR-cao voorhanden zijn waarop de onderneming zich kan beroepen. De bestaande NAR-cao werd verlengd met de cao nrs. 168 en 168 (zie infra voor voorwaarden).
Nachtarbeid, bouw en zwaar beroep (CAO nr. 166, 168 en 169)
Binnen het afwijkend stelsel nachtarbeid, bouw en zwaar beroep geldt er een leeftijdsvereiste van minimaal 60 jaar en het voorhanden zijn van een beroepsloopbaan van 33 jaar.
De leeftijd van 60 jaar moet bereikt zijn uiterlijk op het ogenblik dat de werknemer wordt en tijdens de geldigheidsduur van bovenvermelde NAR-cao.
De NAR-cao is niet voldoende. Het bevoegde paritair comité dient eveneens een sectorale cao te sluiten die uitdrukkelijk vermeldt dat ze gesloten is in toepassing van de NAR-cao nr 166 of tijdens de geldigheidsduur van een verlengende CAO die dezelfde leeftijd voorziet.
Verder heeft de NAR de vrijstelling van aangepaste beschikbaarheid eveneens verlengd voor voormeld stelsel.
De werknemer in dit SWT-stelsel is vrijgesteld van aangepaste beschikbaarheid indien :
- de werknemer de leeftijd van 62 jaar heeft bereikt; of
- 42 jaar beroepsverleden kan bewijzen.
De CAO nr.168 is van toepassing voor de toekenning van de vrijstelling van aangepaste beschikbaarheid voor de periode 01.07.2023 tot 31.12.2024. De CAO nr.169 doet hetzelfde voor de periode 01.01.2025 tot 31.12.2026. Ook hier is een sectorale cao vereist.
Zeer lange loopbaan (CAO nr. 167, 168 en 169)
Werknemers met een loopbaan van 40 jaar en met een leeftijd van 60 jaar op het einde van de arbeidsovereenkomst, kunnen met SWT gaan tijdens de geldigheidsduur van een NAR-cao.
De cao nr. 167 verlengt de leeftijdsvoorwaarde voor de periode van 1.07.2023 tot en met 30.06.2025.
Een sectorale of ondernemings-cao is enkel noodzakelijk om eventueel een hogere bedrijfstoeslag te kunnen voorzien. Deze cao mag de geldigheidsduur van de NAR-cao niet overschrijden.
Voor de vrijstelling van aangepaste beschikbaarheid is wel een sectorale cao vereist, die expliciet verwijst naar de NAR-cao.
Ook op dit afwijkend stelsel zijn de cao nrs. 168 en 169 van toepassing en geldt de vrijstelling derhalve bij een leeftijd van 62 jaar en een beroepsloopbaan van 42 jaar.
SWT-stelsel mindervaliden (CAO nr. 165)
Werknemers
- met ofwel het statuut van mindervalide werknemers erkend door een bevoegde autoriteit;
- ofwel werknemers met ernstige lichamelijke problemen;
- ofwel voor werknemers met een rechtstreekse blootstelling aan asbest tijdens hun vroegere beroepsactiviteit vóór 1 januari 1993 gedurende minimum twee jaar,
kunnen een beroep doen op dit SWT-stelsel als ze 58 jaar of ouder zijn op het einde van hun arbeidsovereenkomst en een beroepsloopbaan van 35 jaar kunnen bewijzen.
De NAR CAO nr.165 verlengt dit stelsel onder dezelfde voorwaarden als deze van de vorige periode.
Deze SWT-ers kunnen zonder bijkomende voorwaarden een vrijstelling van aangepaste beschikbaarheid voor de arbeidsmarkt aanvragen.
Overzicht
| Stelsel | Modaliteiten |
| Lange loopbaan | Leeftijd: 60 jaar Loopbaan: 40 jaar CAO nr. 167 Sectorale cao vereist die verwijst naar NAR CAO Vrijstelling aangepaste beschikbaarheid : cao nr. 168 en nr. 169 : 62 jaar en beroepsloopbaan van 42 jaar |
| Mindervaliden | Leeftijd : 58 jaar Loopbaan : 35 jaar Vrijstelling aangepaste beschikbaarheid |
| SWT zwaar beroep, nachtarbeid en medische ongeschiktheid voor PC 124 | Leeftijd: 60 jaar Loopbaan: 33 jaar én zwaar beroep – 20 jaar nachtarbeid – Zwaar beroep – Bouwsector en medisch ongeschikt CAO nr. 166 Sectorale cao vereist die verwijst naar NAR CAO Vrijstelling aangepaste beschikbaarheid : cao nr. 168 en nr. 169 : 62 jaar en beroepsloopbaan van 42 jaar |
Bron: cao nr.165 van 30 mei 2023 tot vaststelling, voor de periode van 1 juli 2023 tot 30 juni 2025, van de voorwaarden voor de toekenning van een bedrijfstoeslag in het kader van de werkloosheid met bedrijfstoeslag voor sommige oudere mindervalide werknemers en werknemers met ernstige lichamelijke problemen, indien zij worden ontslagen; cao nr.166 van 30 mei 2023 tot vaststelling, voor de periode van 1 juli 2023 tot 30 juni 2025, van de voorwaarden voor de toekenning van een bedrijfstoeslag in het kader van het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag voor sommige oudere werknemers die worden ontslagen en die 20 jaar hebben gewerkt in een regeling van nachtarbeid, die hebben gewerkt in een zwaar beroep of die hebben gewerkt in het bouwbedrijf en arbeidsongeschikt zijn; cao nr.167 van 30 mei 2023 tot invoering, voor de periode van 1 juli 2023 tot 30 juni 2025, van een stelsel van bedrijfstoeslag voor sommige oudere werknemers met een lange loopbaan die worden ontslagen; cao nr.168 van 30 mei 2023 tot vaststelling, voor de periode 1 juli 2023 tot 31 december 2024, van de voorwaarden voor de toekenning van de vrijstelling van de verplichting van de aangepaste beschikbaarheid voor oudere werknemers die worden ontslagen vóór 1 januari 2025 in het raam van een stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag, die 20 jaar hebben gewerkt in een stelsel van nachtarbeid, die in een zwaar beroep hebben gewerkt of in de bouwsector tewerkgesteld werden en arbeidsongeschikt zijn, die tewerkgesteld werden in een zwaar beroep en 35 jaar beroepsverleden aantonen, die een lange loopbaan hebben, of die tewerkgesteld waren in een onderneming in moeilijkheden of in herstructurering; caonr.169 van 30 mei 2023 tot vaststelling, voor de periode 1 januari 2025 tot 31 december 2026, van de voorwaarden voor de toekenning van de vrijstelling van de verplichting van de aangepaste beschikbaarheid voor oudere werknemers die worden ontslagen vóór 1 juli 2025 in het raam van een stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag, die 20 jaar hebben gewerkt in een stelsel van nachtarbeid, die in een zwaar beroep hebben gewerkt of in de bouwsector tewerkgesteld werden en arbeidsongeschikt zijn, die tewerkgesteld werden in een zwaar beroep en 35 jaar beroepsverleden aantonen, die een lange loopbaan hebben, of die tewerkgesteld waren in een onderneming in moeilijkheden of in herstructurering.
