De Vlaamse wetgever heeft middels een decreet van 2021 (gepubliceerd op 27 februari 2023) een normenkader gecreëerd voor de tijdelijke huisvesting van arbeidskrachten, en dit om de vaak aanwezige mensonterende omstandigheden tegen te gaan.
In dit decreet worden de krijtlijnen opgenomen, waar de Vlaamse Regering verder mee aan de slag moet. Ondertussen is de Regering hiermee aan de slag gegaan en werd het besluit definitief goedgekeurd. Het is thans nog wachten op de publicatie in het Belgisch Staatsblad.
Arbeidskracht
Een arbeidskracht word gedefinieerd als een persoon die
- ofwel uitsluitend gedurende en wegens zijn effectieve tewerkstelling in het Vlaamse Gewest verblijft en er gehuisvest is;
- ofwel gewoonlijk zijn inschrijving in de bevolkingsregisters in het Vlaamse Gewest heeft, maar gedurende en wegens zijn tewerkstelling in het Vlaamse Gewest dermate ver van zijn domicilie gehuisvest is, dat hij onmogelijk dagelijks naar zijn domicilie kan terugkeren.
Het gaat over ’tijdelijke’ arbeidskrachten. Het begrip ’tijdelijk’ is echter niet gedefinieerd gelet op het algemene toepassingsgebied van de Vlaamse Codex wonen. Men is evenwel slechts arbeidskracht als de huisvesting enkel gebeurd tijdens de effectieve tewerkstelling.
Exclusieve bestemming kamerwoning
Voor de toepassing van voormeld decreet en besluit zal de gemeente van de plaats waar een kamerwoning zich bevindt een verordening moeten aannemen die de algemene toepassing van het specifieke kader voor arbeidskrachten vastlegt. Een werkgever zal vervolgens dan een vergunning dienen aan te vragen om de arbeidskrachten te mogen huisvesten in zo’n kamerwoning.
Wanneer er zo’n verordening niet voorhanden is, gebeurt de kwaliteitscontrole op basis van de regels voor gewone kamers.
Vergunning
De lokale overheid kan een vergunning tot het huisvesten van arbeidskrachten afleveren indien aan de volgende voorwaarden voldaan is :
- Voor alle kamers in de kamerwoning moet een conformiteitsattest aanwezig zijn dat maximaal één jaar oud is, en maximaal 6 jaar geldig kan zijn.
- De vergunning heeft een maximale duurtijd van 5 jaar.
- Een hernieuwing is mogelijk wanneer aan alle voorwaarden tot de verkrijging hiervan voldaan is.
Indien de arbeidskrachten zelf (en dus niet via de werkgever) een kamerwoning betrekken, geldt er geen verplichting zich te vestigen onder het voormelde kader. De gewone normen gelden evenwel wel.
Toepassingsgebied Vlaamse Codex Wonen
De gevallen van huisvesting moeten vallen onder het toepassingsgebied huisvesting van de Vlaamse Codex Wonen.
Het verblijf in een onroerend goed moet een duurzaam of permanent karakter vertonen. Een verblijf dat eerder occasioneel van aard is, komt hiervoor niet in aanmerking (toeristische sector). Op zich is het een feitenkwestie, zo kunnen verblijven voor korte tijd in een onroerend goed waarbij er regelmatig teruggekeerd wordt naar de woon- of verblijfplaats in het buitenland niet onder het toepassingsgebied vallen.
Bijkomende uitvoeringsmaatregelen Vlaamse Regering
De Vlaamse Regering heeft nog wat huiswerk gekregen van de Decreetgever.
Er moet nog een maatregel genomen worden die omschrijft wat de afwijkende woningkwaliteitsvereisten voor arbeidskrachten zijn.
En ook nog het vastleggen van voorwaarden om het bestemmen van kamerwoningen exclusief voor de huisvesting van arbeidskrachten in een verordening te kunnen opnemen en het van toepassing verklaren van de procedure voor de aanvraag en afgifte van het conformiteitsattest op het afwijkende kader.
Specifiek kader tijdelijke arbeidskrachten
De kamerwoning moet voldoen aan volgende vereisten:
- de individuele kamers moeten minimum 8 m² als vloeroppervlakte hebben voor één persoon (gewone regels : minimum 12 m²).
- de kamer moet niet slotvast afsluitbaar zijn;
- een aparte brievenbus/deurbel is niet noodzakelijk.
- De compenserende gemeenschappelijke leefruimte moet aan volgende normen voldoen:
- Er is een zitplaats, keuken of eetkamer van minimum 6 m²;
- Er wordt voorzien in minstens 2 m² per bewoner op basis van de objectieve bezettingsnorm;
- De leefruimte bevindt zich in of aansluitend aan de kamerwoning (kan via niet-interne overdekte doorgang) en kan gebruikt worden voor meerdere kamerwoningen.
Inwerkingtreding
De datum van inwerkingtreding werd overgeheveld naar de Vlaamse Regering. Voorlopig is het dus nog even afwachten.
Onder voorbehoud van publicatie in het Belgisch Staatsblad zal het decreet en het besluit dat hier uitvoering aangeeft, in werking treden op 1/10/2023.
Er werd een FAQ opgesteld, die hier terug te vinden is.
Bron : Decr. V. van 10 februari 2023 tot wijziging van de Vlaamse Codex Wonen van 2021, wat de invoering van een normenkader voor de tijdelijke huisvesting van arbeidskrachten betreft, BS 27 februari 2023.
