In ons artikel “Regering bereikt akkoord m.b.t. het interprofessioneel akkoord 2023 – 2024” werd reeds toegelicht dat de regering het dossier terug in handen had genomen omdat de sociale partners niet tot een akkoord kwamen.
Loonmarge
De ministerraad heeft op 23/12/2022 een ontwerp van KB goedgekeurd met als doel de maximale voor de loonkostenevolutie voor 2023 en 2024 vast te leggen.
Gelet op het ontbreken van een akkoord onder sociale partners legt de regering conform het verslag van de CRB de loonnorm vast op 0%. Het KB werd ondertussen gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad.
De loonnormwet voorziet dat de indexeringen en de baremieke verhogingen altijd worden gewaarborgd en niet worden meegenomen voor de berekening van de loonnorm. Er zijn ook nog enkele andere loonelementen die niet worden meegerekend voor het bepalen van de loonnorm (vb. niet-recurrente bonus, winstpremie, innovatiepremies, de eenmalige koopkrachtpremie in de vorm van consumptiecheques, bijdrage in sociale pensioenstelsels,….).
Eenmalige koopkrachtpremie
De wet houdende maatregelen inzake het loonoverleg voor de periode 2023-2024 beoogt specifieke wettelijke bepalingen aan te nemen die van toepassing zijn op de koopkrachtpremie waarover de sociale partners kunnen onderhandelen in sectoren en/of bedrijven waar tijdens de crisis goede resultaten zijn behaald.
In de memorie van toelichting staat dat het feit dat we na de zware coronacrisis niet de verhoopte heropleving mochten beleven, maar integendeel door stijgende energieprijzen en een oplopende inflatie, verder aangezwengeld door de gevolge van de oorlog in Oekraïne, in een energiecrisis zijn verzeild, niet belet dat er ondernemingen zijn die goede resultaten behalen en aldus de mogelijkheid – en zelfs de wil – hebben extra loon toe te kennen aan hun werknemers. Bovendien zorgen de stijgende prijzen ervoor dat heel wat werknemers het moeilijk hebben hun facturen te betalen. De regering wil de ondernemingen die goede resultaten hebben behaald in 2022 de mogelijkheid bieden een koopkrachtpremie te betalen aan hun werknemers in 2023
Bedrijven die in de loop van het jaar 2022 goede of uitzonderlijke resultaten hebben geboekt, krijgen de mogelijkheid om hun werknemers een eenmalige koopkrachtpremie toe te kennen. Deze koopkrachtpremie bedraagt maximaal 750 euro per werknemer. Deze koopkrachtpremie kan ook toegekend worden aan studenten onder solidariteitsbijdrage en werknemers die niet meer in dienst zijn.
De premie neemt de vorm aan van een papieren of elektronische consumptiecheque en kan geheel noch gedeeltelijk worden omgeruild in geld. De koopkrachtpremie mag niet worden toegekend ter vervanging of omzetting van loon, premies, voordelen in natura of van enig ander voordeel of aanvulling bij het voorgaande, al dan niet aan socialezekerheidsbijdragen onderworpen.
De toekenning van de koopkrachtpremie in ondernemingen waar tijdens de crisis goede resultaten zijn behaald moet vervat zijn in een sectorale cao, ondernemingscao of via een individuele overeenkomst.
De sectorale cao dient om rechtsgeldig te zijn, twee definities te bevatten om de ondernemingen af te bakenen die tijdens de crisis goede resultaten hebben behaald, met name:
- wat wordt bedoeld met “een hoge winst in 2022”
- wat wordt bedoeld met “een uitzonderlijk hoge winst in 2022”
Indien de koopkrachtpremie wordt toegekend via sectorale cao dan gelden volgende maxima:
- max. 500 euro voor ondernemingen die “hoge winsten” hebben behaald in 2022;
- max. 750 euro voor ondernemingen met een “uitzonderlijk hoge winst” in 2022.
Indien er sprake is van een sectorale cao die voorziet in de toekenning van een koopkrachtpremie aan de werknemers, dan kan de werkgever desgevallend nog een supplement toekennen binnen de grenzen van het totaal toegelaten maximum van 750 euro:
- via ondernemingscao indien de onderneming een syndicale delegatie heeft;
- indien er geen syndicale delegatie is in de onderneming dan kan dit via individuele overeenkomst (zonder willekeurige onderscheid tussen de werknemers).
In het geval er een ondernemingscao wordt gesloten, voegt men een verantwoording toe dat men een onderneming is waar tijdens de crisis goede resultaten zijn behaald. In het geval van een ondernemingscao of een schriftelijke individuele overeenkomst (zonder willekeurig onderscheid tussen de werknemers) is het maximale bedrag 750,00 euro.
De collectieve of individuele overeenkomst bepaalt de hoogste nominale waarde van de consumptiecheque, met een maximum van 10 euro per consumptiecheque.
De premie is onderworpen aan een bijzondere werkgeversbijdrage van 16,5%. De koopkrachtpremie is (mits naleving van de voorwaarden) uitgesloten van het loonbegrip en heeft een gunstige sociale en fiscale behandeling. De werknemer is geen werknemersbijdrage verschuldigd en fiscaal is de premie vrijgesteld van belasting. De koopkrachtpremie en de daarop verschuldigde bijzondere bijdrage vormen beroepskosten.
Er wordt expliciet voorzien dat de koopkrachtpremie enkel mag worden uitgereikt vanaf 1 juni 2023 tot en met 31 december 2023. De elektronische koopkrachtpremie wordt geacht te zijn toegekend aan de werknemer op het moment waarop diens koopkrachtpremierekening wordt gecrediteerd.
De koopkrachtpremie is geldig en kan dus door de werknemers gebruikt worden tot 31 december 2024. Indien de koopkrachtpremie op papieren drager wordt toegekend moet er expliciet op de cheques staan dat zij geldig zijn tot en met 31 december 2024. De keuze voor de toekenning van de koopkrachtpremie op papieren drager moet expliciet opgenomen zijn in de CAO of de individuele schriftelijke overeenkomst.
De werknemer kan binnen de drie maanden na de vervaldatum van de koopkrachtpremie bij de uitgever ervan een eenmalige aanvraag doen tot reactivering van de premie. De gereactiveerde koopkrachtpremie heeft een geldigheidsduur van drie maanden.
Er werd daarnaast een aanpassing gedaan aan de bestedingsmogelijkheden ten opzichte van de “coronapremie”. De koopkrachtpremie kan besteed worden op dezelfde manier als maaltijdcheques of ecocheques:
- ter betaling van een eetmaal of voor de aankoop van verbruiksklare voeding;
- voor de aankoop van producten en diensten met een ecologisch karakter die zijn opgenomen in de lijst bij CAO nr. 85 (bestedingsmogelijkheden ecocheques).
Onderstaande bestedingsmogelijkheden zijn bijgevolg geschrapt en vervangen:
- horecagelegenheden,
- kleinhandelszaken die in de gelijktijdige fysieke aanwezigheid van de consument in de vestigingseenheid, goederen of diensten aanbieden aan de consument met inbegrip van hersteldiensten waarbij de consument het te herstellen goed zelf naar de winkel brengt en afhaalt,
- wellnesscentra, met inbegrip van de sauna’s, zonnebanken, jacuzzi’s, stoomcabines en hammams,
- schoonheidssalons, niet-medische pedicurezaken, nagelsalons, massagesalons, kapperszaken en barbiers, tatoeage- en piercingsalons,
- rijscholen
- activiteiten die genoemd worden onder het paritair comité van de toeristische attracties (PC 333), zoals attractieparken, dierenparken, kastelen en musea,
- bioscopen en in de overige inrichtingen die behoren tot de culturele sector die zijn erkend, goedgekeurd of gesubsidieerd door de bevoegde overheid
- bowlingzalen, zwembaden en fitnesscentra en in de sportverenigingen voor wie een federatie, erkend of gesubsidieerd door de gemeenschappen, bestaat of behoren tot een van de nationale federaties.
Praktisch?
De wet en het KB werden ondertussen gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad en treden in werking op 01/05/2023.
Aangezien er sectorale akkoorden gesloten kunnen worden over de toekenning van de koopkrachtpremie is het aan te raden om de resultaten van de sectorale loononderhandelingen af te wachten alvorens de onderhandelingen op ondernemingsniveau te voeren.
De verschillende uitgiftebedrijven (Sodexo, Monizze en Edenred) voorzien de mogelijkheid om de koopkrachtpremie (in de vorm van papieren of elektronische consumptiecheques) te bestellen vanaf 1 juni 2023.
De koopkrachtpremie moet op naam van de werknemer afgeleverd worden. Dit betekent dat de toekenning ervan en het totale bedrag van de koopkrachtpremie moet voorkomen op de individuele rekening van de werknemer, overeenkomstig de reglementering betreffende het bijhouden van de sociale documenten.
Bron: Voorontwerp van wet houdende maatregelen inzake het loonoverleg voor de periode 2023-2024; Ontwerp van koninklijk besluit betreffende de koopkrachtpremie Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 12 oktober 2010 tot vaststelling van de erkenningsvoorwaarden en erkenningsprocedure voor uitgevers van maaltijd-, eco- of consumptiecheques in een elektronische vorm, tot uitvoering van de artikelen 183 tot 185 van de wet van 30 december 2009 houdende diverse bepalingen; Wetsontwerp van 23 maart 2023 houdende maatregelen inzake het loonoverleg voor de periode 2023-2024, Parl.St. Kamer 2022-2023, 3261; KB van 23/04/2023 betreffende de koopkrachtpremie, BS 28 april 2023;KB van 13/05/2023 tot uitvoering van artikel 7, § 1, van de wet van 26 juli 1996 tot bevordering van de werkgelegenheid en tot preventieve vrijwaring van het concurrentievermogen (1), BS 26 mei
2023; Wet van 24/05/2023 houdende maatregelen inzake het loonoverleg voor de periode 2023-2024 (1), BS 31/05/2023.
