Overlegcomité 22/01/2021: verstrenging regels voor niet-essentiële reizen en uitbreiding isolatie

Het overlegcomité heeft op 22/01/2021 beslist over de invoering van een tijdelijk reisverbod voor niet-essentiële reizen van en naar België en de uitbreiding van de isolatie. Dit  om de import en verdere verspreiding van de nieuwe virusvarianten tegen te gaan.

Reisverbod niet-essentiële reizen

Verplaatsingen voor recreatief-toeristische doeleinden van en naar België zijn verboden van 27 januari 2021 tot 1 april 2021. Gedurende de periode van het verbod zijn enkel essentiële reizen toegelaten. Dit geldt zowel voor personen van wie hun hoofdverblijfplaats in België ligt als voor personen van wie hun hoofdverblijfplaats in een land van de EU of de Schengenzone, alsook voor de personen die hun hoofdverblijfplaats hebben in een derde land opgenomen op deze website.

Opgelet: Niet-inwoners moeten nog steeds beschikken over een negatieve PCR-test die ten vroegste 72u voor vertrek naar België werd uitgevoerd.

Tip: Voka heeft een overzichtelijk schema opgesteld m.b.t. de verplichtingen voor niet-inwoners die uit een rode zone naar België komen voor een professionele opdracht of interventie.

De overheid heeft aangekondigd dat het reisverbod gecontroleerd zal worden, zowel voor het weg-, lucht-, zee- als voor het treinverkeer.

Essentiële reizen?

1. Lijst van essentiële reizen toepasselijk op personen met de nationaliteit van of de hoofdverblijfplaats in een land van de EU of de Schengenzone, alsook voor de personen die hun hoofdverblijfplaats hebben in een derde land opgenomen op deze website.

• Reizen om professionele redenen (cf. BTA-formulier), met inbegrip van de reizen van beroepssporters met een topsportstatuut, professionelen uit de cultuursector, en journalisten, bij het uitoefenen van hun professionele activiteit;
• Reizen van diplomaten, ministers, Staats- en regeringsleiders; reizen van het personeel van internationale organisaties en instellingen, en van personen uitgenodigd door deze internationale organisaties en instellingen; de reizen van het personeel van diplomatieke en consulaire posten en van personen uitgenodigd door deze posten; de reizen van leden van het Europees Parlement in het kader van hun functies;
• Reizen omwille van dwingende gezinsredenen (vb. gezinshereniging, bezoeken aan een echtgenoot of partner die niet onder hetzelfde dak woont, voor zover een aannemelijk bewijs geleverd kan worden van een stabiele en duurzaam onderhouden relatie, verplaatsingen in het kader van co-ouderschap, burgerlijke en religieuze huwelijken, begrafenissen of crematies (van aanverwanten of naasten));
• Reizen omwille van humanitaire redenen (vb. verplaatsingen om medische redenen en verderzetting van een medische behandeling, bijstand aan een oudere, minderjarige, gehandicapte of kwetsbare persoon, bezoek aan aanverwanten in palliatieve zorg);
• Reizen die studiegerelateerd zijn (vb. reizen van leerlingen, studenten en stagiairs, die in het kader van hun studies een uitwisseling volgen, onderzoekers met een gastovereenkomst);
• Reizen als onderdeel van het dagdagelijks leven van grensgemeenten en grensregio’s;
• Reizen om zorg te dragen voor dieren;
• Reizen in het kader van juridische verplichtingen;
• Reizen om dringende herstellingen te laten uitvoeren in het kader van de veiligheid van een voertuig;
• Reizen in het kader van een verhuizing;
• Doorreizen.

2. Lijst van essentiële reizen vanuit een derde land naar België (overige landen):

• Professionele reizen van gezondheidswerkers, onderzoekers op het gebied van gezondheid en beroepskrachten uit de ouderenzorg;
• Professionele reizen van grensarbeiders;
• Professionele reizen van seizoenarbeiders in de land- en tuinbouw;
• Professionele reizen van vervoerspersoneel;
• Reizen van diplomaten, personeel van internationale organisaties en instellingen en door internationale organisaties en instellingen uitgenodigde personen van wie fysieke aanwezigheid vereist is voor de goede werking van deze organisaties en instellingen, professionele reizen van militair personeel, van ordediensten, van de douane, van de inlichtingendiensten en magistraten, en van humanitaire hulpverleners en personeel van de civiele bescherming, bij het uitoefenen van hun functie;
• Doorreizen buiten de Schengenzone en de Europese Unie;
• Reizen om dwingende gezinsredenen, namelijk:
  • de reizen die gerechtvaardigd zijn door gezinshereniging (cf. wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen);
  • de bezoeken aan een echtgenoot of partner, die niet onder hetzelfde dak woont, voor zover een aannemelijk bewijs geleverd kan worden van een stabiele en duurzaam onderhouden relatie;
  • de reizen in het kader van co-ouderschap (met inbegrip van een behandeling in het kader van medisch begeleide voortplanting);
  • de reizen in het kader van begrafenissen of crematies van verwanten in eerste en tweede graad;
  • de reizen in het kader van burgerlijke of religieuze huwelijken van verwanten in eerste en tweede graad;
• Professionele reizen van zeevarenden;
• Reizen om humanitaire reden (met inbegrip van de reizen om dwingende medische redenen of de verderzetting van een dringende medische behandeling alsook om bijstand of zorg te verlenen aan een oudere, minderjarige, gehandicapte of kwetsbare persoon);
• Reizen die studiegerelateerd zijn, met inbegrip van de reizen van leerlingen, studenten en stagiairs, die in het kader van hun studies een vorming volgen en onderzoekers met een gastovereenkomst;
• Reizen van gekwalificeerde personen, als hun werk vanuit economisch standpunt noodzakelijk is en niet kan worden uitgesteld, met inbegrip van de reizen van beroepssporters met een topsportstatuut en professionelen uit de cultuursector, wanneer ze beschikken over een gecombineerde vergunning, en journalisten, bij het uitoefenen van hun professionele activiteit.
• De reizen van de personen die een activiteit in loondienst komen uitoefenen in België, met inbegrip van jonge au pairs, ongeacht de duur van deze activiteit, op voorwaarde dat ze daartoe gemachtigd zijn door het bevoegde Gewest (arbeidsvergunning of bewijs dat de voorwaarden voor een vrijstelling vervuld zijn).
• De reizen van de personen die een zelfstandige activiteit komen uitoefenen in België, ongeacht de duur van deze activiteit, op voorwaarde dat ze daartoe gemachtigd zijn door het bevoegde gewest (geldige beroepskaart of bewijs dat de voorwaarden voor een vrijstelling vervuld zijn).]¹

Verklaring op eer

Er werd daarbij ook voorzien dat er voor elke grensoverschrijding (ongeacht de duur) omwille van essentiële redenen in de periode van 27 januari 2021 tot 1 maart 2021 een verklaring op eer (specifiek model) moet ingevuld worden en men moet deze ook op zak hebben. Indien de buitenlandse reis een frequent en repetitief karakter heeft, dient eenmalig een verklaring op eer ingevuld te worden (vb. grensarbeiders). Weliswaar dient voor elk type verplaatsing een verschillende verklaring op eer te worden ingevuld.

Voor niet-EU burgers die inreizen uit ‘derde landen’ (niet-EU/EER) is een attest van essentiële reis nodig die uitgereikt wordt door de Belgische ambassades en consulaten in het buitenland. Een dergelijk attest is echter niet nodig indien het essentiële karakter van de reis zou blijken uit officiële documenten die de reiziger op zak heeft.

Indien gereist wordt met een derde vervoerder (bus/trein/boot…) moet de vervoerder ook bij boarding en bij uitstappen controleren of zijn/ haar passagiers deze verklaring op zak hebben.

De verklaring op eer moet gelinkt worden aan het Passenger Location Form en ondersteund worden door de nodige documenten.

Een verklaring op eer is niet vereist voor de transportwerkers of vervoeraanbieders, met inbegrip van vrachtwagenchauffeurs die goederen voor gebruik op het grondgebied vervoeren, en zij die alleen maar op doorreis zijn, voor zover zij in het bezit zijn van transportdocumenten die aangeven dat zij in het kader van hun functie reizen.
Bij gebrek aan deze verklaring op eer of bij valse, misleidende of onvolledige informatie in deze verklaring, en indien het essentieel karakter van de reis evenmin blijkt uit de transportdocumenten in het bezit van de werknemers of dienstverleners kan in voorkomend geval de binnenkomst geweigerd. 

Passenger Locator Form (PLF)

Het PLF moet ingevuld worden binnen de 48u voor aankomst in België door:

• iedereen die met het vliegtuig of per boot naar België reist
• alle andere personen die naar België reizen, behalve:
  • wanneer ze minder dan 48 uur in België blijven,
  • wanneer ze naar België terugkeren na een verblijf in het buitenland van minder dan 48 uur.

Het formulier zal op basis van de ingevulde antwoorden berekenen of men een hoog risico loopt op corona. Indien men een sms ontvangt, dan is er sprake van een hoog risico en moet men in quarantaine en zich laten testen.

BTA-formulier – professionele reizen 

Op het Overlegcomité 30/12/2020 werd beslist om vanaf 4 januari 2021 een onderscheid te maken in de score van de zelfevaluatietool voor buitenlandse reizen om professionele redenen die door de Belgische werkgever, de Belgische opdrachtgever, een internationale organisatie of instelling of door een diplomatieke of consulaire missie gevestigd op Belgisch grondgebied geattesteerd zijn naar of vanuit een rode zone van minstens 48 uren.

Voor deze professionele reizen (van zowel inwoners als niet-inwoners) geldt een aangepaste score op basis waarvan al dan niet beslist wordt of de verplichte quarantaine gerespecteerd moet worden.

Opgelet: alle andere verplichtingen (e.g. verplichte test voor niet-inwoners uit een rode zone van maximum 72u oud en test op dag 7 (zie hieronder); voor inwoners die terugkeren uit een rode zone: test op dag 1 en 7) blijven van kracht.

Hiervoor is het ook vereist dat de  verklaring op eer essentiële reis ingevuld wordt.

Concreet: 

• De Belgische werkgever, de Belgische opdrachtgever, een internationale organisatie, de ambtenaar van een internationale organisatie of instelling of een diplomatieke of consulaire missie gevestigd op Belgisch grondgebied  moet online het BTA-formulier invullen voorafgaand aan het vertrek  van de betrokken medewerker.
• De reiziger dient het Passenger Locator Form (PLF) in te vullen bij terugkeer naar België. Het certificaatnummer moet in het Passenger Locator Form (PLF) ingegeven worden om de rubriek professionele reizen te activeren. Zonder dit nummer kan een reis niet als professioneel beschouwd worden met verplichte quarantaine. In het PLF is een vragenlijst voor zelfevaluatie voorzien die de overheid moet toelaten om een risicoanalyse te maken. Op basis daarvan wordt beslist tot het al of niet opleggen van de quarantaine.

Het BTA-formulier kan niet gebruikt worden voor reizen naar ons land van niet-inwoners van België met als doel een tijdelijke of permanente tewerkstelling in ons land (zelfs niet in essentiële sectoren of kritische functies).  Dit is wel mogelijk voor beperkte zakelijke contacten gelinkt aan een concreet project of aan een dossier, met een maximale duurtijd van 5 dagen.

Voor reizen naar het buitenland van Belgische inwoners moet het gaan over verplaatsingen voor dossiers of projecten die beperkte interventies ter plaatse noodzaken (zonder tijdsbeperking).

Professionele reizen – tijdelijke werkloosheid en controle

In de instructies van de RVA staat duidelijk dat werknemer waarvan de reisbestemming op het ogenblik van vertrek als rode zone aangeduid stond, geen recht hebben op tijdelijke werkloosheid indien zij na hun terugkeer in quarantaine moeten en niet kunnen telewerken.

Tijdelijke werkloosheid kan wel mogelijk zijn indien men omwille van professionele redenen naar het buitenland is vertrokken. De RVA behoudt zich wel het recht voor om na te gaan of de werkgever niet kennelijk onredelijk heeft gehandeld door de werknemer naar het buitenland te sturen. Het betreft een feitenkwestie.

De preventieadviseurs-arbeidsartsen, evenals alle diensten en instellingen belast met het toezicht op de naleving van de verplichtingen opgelegd in het raam van de dringende maatregelen om de verspreiding van het coronavirus COVID-19 te beperken, kunnen op de arbeidsplaatsen onder meer vragen het bewijs te leveren dat om louter professionele redenen werd gereisd.

Andere essentiële verplaatsingen – tijdelijke werkloosheid en controle 

De RVA heeft in de FAQ (05/02/2021) toegevoegd dat tijdelijke werkloosheid mogelijk is indien de werknemer omwille van een essentiële verplaatsing naar het buitenland is vertrokken (vb. studieredenen, co-ouderschap, begrafenis/ crematie verwant tot de 2e graad, medische behandeling voor te zetten, bezoek i.h.k.v. palliatieve zorgen,….). 

Niet-essentiële verplaatsingen (bijvoorbeeld omwille van toeristische of recreatieve doeleinden) openen geen recht op uitkeringen tijdelijke werkloosheid aangezien dit niet als overmacht kan
worden beschouwd.

De RVA zal controles uitvoeren en zal de tijdelijke werkloosheid weigeren of achteraf terugvorderen indien de voorwaarden niet vervuld zijn. Bijvoorbeeld wanneer de ingeroepen reden voor de “essentiële” verplaatsing niet bewezen of ongeloofwaardig is of wanneer deze enkel als dekmantel moet dienen voor een in wezen toeristisch doel). Controles kunnen onder meer betrekking
hebben op verplaatsingen die zich tijdens de schoolvakanties voordoen.

Reizigers vanuit het Verenigd Koninkrijk, Zuid-Afrika en Zuid-Amerika

Specifiek voor reizigers die vanuit het Verenigd Koninkrijk, Zuid-Afrika en Zuid-Amerika naar België reizen wordt voorzien dat ze vanaf 25/01/2021 tien dagen verplicht in quarantaine moeten gaan met een PCR-test op dag 1 en dag 7.

Dubbele test bij binnenkomst voor niet-inwoners

Het Overlegcomité wenst dat elke niet-resident die naar België reist, naast de verplichte negatieve test voorafgaand aan het vertrek (72u) (zie hieronder), bij aankomst in België nogmaals getest wordt. Dit kan met een PCR-test of een snelle antigeentest.

Alle niet-inwoners (vanaf 6 jaar) die vanuit een rode zone naar België reizen moeten sinds 25/12/2020 verplicht een recent negatief testresultaat (72 uur) kunnen voorleggen.

Uitzonderingen (aangepast door KB 12/01/2021)

• Reizigers die niet via een lucht- of zeevervoerder naar België komen, en bovendien maximum voor 48u in het buitenland waren, of maximum 48 uur in België zullen blijven, moeten geen negatieve test kunnen voorleggen.
• Reizigers die louter transiteren via luchtverkeer en die zich uitsluitend in de transitzone zonder zich op het Belgische grondgebied te begeven, dienen eveneens niet over een negatief testresultaat te beschikken. In het geval van een georganiseerde reis, is de vervoerder ertoe gehouden te controleren dat deze personen, voorafgaand aan het instappen op het georganiseerd vervoer, een negatief testresultaat voorleggen. Bij gebrek aan een negatief testresultaat is de vervoerder ertoe gehouden het instappen te weigeren.
• voor zover zij in het kader van hun functie naar België reizen:
  – de transportwerkers of vervoeraanbieders, met inbegrip van vrachtwagenchauffeurs die goederen voor gebruik op het grondgebied vervoeren en zij die alleen maar op doorreis zijn;
  – de zeevarenden;
  – de “Border Force Officers” van het Verenigd -Koninkrijk;
  – de grensarbeiders (= een werknemer die in een lidstaat arbeid in loondienst verricht en in een andere lidstaat woont, waarnaar deze werknemer in beginsel dagelijks of ten minste eenmaal per week terugkeert);
• de grensscholieren die naar België reizen in het kader van het leerplichtonderwijs;
• de personen die naar België reizen in het kader van grensoverschrijdend co-ouderschap.

Het voorleggen van een negatieve test, geeft geen uitzondering op het verplicht invullen van het PLF en de eventuele verdere gevolgen, namelijk het zich in quarantaine plaatsen en een verplichte test op dag 7 na aankomst in België.

Opgelet: Het document moet op papier of in elektronische vorm onmiddellijk beschikbaar zijn voor controle. Het document moet in het Nederlands, Frans, Duits of Engels opgesteld zijn.

Verlenging isolatieperiode

Mensen die positief testen op COVID-19 zullen zich voortaan gedurende tien dagen moeten isoleren (i.p.v. 7 dagen).

Na een hoogrisicocontact of reis naar ons land blijft de duur van quarantaine tien dagen. Die duur kan worden ingekort tot minimum zeven dagen op voorwaarde van een negatieve test die ten vroegste werd afgenomen zeven dagen na de blootstelling.

Perspectief voor niet-medische contactberoepen

Tijdens het overlegcomité werd bovendien aangegeven dat een heropening voor de niet-medische contactberoepen ten vroegste mogelijk zou zijn vanaf 13 februari 2021, mits het respecteren van protocollen en een reeks extra maatregelen. Hieraan werd de voorwaarde gekoppeld dat de epidemiologische situatie verder gunstig zou evolueren. Vandaar dat het Overlegcomité dit op 5 februari 2021 opnieuw zal evalueren.

Bron: https://www.premier.be/nl/tijdelijk-reisverbod-en-uitbreiding-isolatie. MB van 12/01/2021 houdende wijziging van het ministerieel besluit van 28 oktober 2020 houdende dringende maatregelen om de verspreiding van het coronavirus COVID-19 te beperken, BS 12 januari 2021; MB van 26/01/2021 houdende wijziging van het ministerieel besluit van 28 oktober 2020 houdende dringende maatregelen om de verspreiding van het coronavirus COVID-19 te beperken, BS 26 januari 2021; MB van 29/01/2021 houdende wijziging van het ministerieel besluit van 28 oktober 2020 houdende dringende maatregelen om de verspreiding van het coronavirus COVID-19 te beperken, BS 29 januari 2021; MB van 06/02/2021 houdende wijziging van het ministerieel besluit van 28 oktober 2020 houdende dringende maatregelen om de verspreiding van het coronavirus COVID-19 te beperken, BS 7 februari 2021.