Tijdens de COVID-19-pandemie en ingevolge de stijgende populariteit van het thuiswerken hebben de Europese lidstaten in het verleden beslist dat de periode van telewerk die in een lidstaat verricht wordt, niet in aanmerking genomen moet worden voor de bepaling van de toepasselijke socialezekerheidswetgeving en er dus geen invloed is op de aansluiting bij de sociale zekerheid ook al zou de werknemer meer dan 25% in de woonstaat werken.
Er bestond echter nog geen kaderakkoord op Europees niveau, echter enkel een voorlopige transitieperiode die geldt tot en met 30/06/2023.
Op Europees niveau is er thans een kaderakkoord uitgewerkt dat de situatie van het thuiswerken in een ander land dan waar de werkgever gevestigd is, definitief regelt.
De lidstaten kunnen elk afzonderlijk kiezen of ze instappen in het kaderakkoord of niet. België heeft al laten weten dat zij het akkoord mee zullen ondertekenen.
Voorwaarden kaderakkoord
Het sociale zekerheidsstelsel van het werkland blijft van toepassing indien :
- de werknemer minder dan 50 % van de gepresteerde arbeidstijd verricht in het woonland (dit betreft dus een verruiming aangezien onder de transitieperiode er een grens van 25% in acht genomen moest worden);
- de werknemer werkzaam is voor één werkgever of voor meerdere werkgevers, allen gevestigd in dezelfde lidstaat;
- en de werknemer afwisselend werkt in de vestiging van de werkgever in het werkland en van thuis uit in het woonland.
De regeling is niet van toepassing op handelsvertegenwoordigers of werknemers met een mobiele functie.
Keuzevrijheid
De regels opgenomen in het kaderakkoord zijn facultatief, de werkgever en werknemer zijn m.a.w. niet verplicht ze toe te passen.
Twee opties zijn dus mogelijk :
- de algemene regel van het al dan niet presteren van een substantieel gedeelte van de prestaties in zijn woonland, met een minimum van 25% van de arbeidstijd of de verloning.
- de bijzondere regel van 50 % zoals hierboven omschreven.
In beide gevallen zal er wel een A1-document aangevraagd moeten worden voor behoud van het socialezekerheidsstelsel van het werkland.
Fiscale regeling
Op fiscaal vlak is er geen globaal akkoord voorhanden. Er zal dus naar de eventuele dubbelbelastingverdragen gekeken moeten worden. Dit heeft als gevolg dat bij het thuiswerken in het woonland afwisselend met werken in het werkland, er wel fiscale implicaties van toepassing kunnen zijn zoals bijvoorbeeld een loonverwerking in twee landen.
Voorbeeld
De werknemer woonachtig te Nederland, blijft structureel een aantal dagen van thuis uit werken (< 50%) na 30 juni 2023, afwisselend met een tewerkstelling in België. De sociale zekerheid blijft volledig verschuldigd in België, maar de werknemer zal wel belastingen in Nederland moeten betalen voor de dagen dat hij in Nederland thuiswerkt.
