De sociale verkiezingen worden om de 4 jaar georganiseerd en beogen de invoering of de vernieuwing van de ondernemingsraden (OR) en de comités voor preventie en bescherming op het werk (CPBW) binnen de bedrijven. De volgende sociale verkiezingen zullen plaatsvinden in mei 2024 (13 – 26 mei 2024).
Referteperiode drempel
Indien uw onderneming gemiddeld ten minste 50 werknemers telt, moet u in 2024 sociale verkiezingen organiseren om de personeelsvertegenwoordigers in het comité voor preventie en bescherming op het werk (CPBW) aan te duiden.
Indien uw onderneming gemiddeld ten minste 100 werknemers telt, moet u bovendien sociale verkiezingen organiseren om de personeelsvertegenwoordigers voor de ondernemingsraad (OR) aan te duiden.
Opgelet: voor de telling in het kader van sociale verkiezingen wordt de onderneming bekeken op het niveau van een technische bedrijfseenheid (TBE). Een juridische entiteit kan samengesteld zijn uit een of meerdere TBE indien ze economisch en sociaal gezien autonoom zijn. Daarnaast is het ook mogelijk dat meerdere juridische entiteiten één TBE vormen omwille van economische en sociale samenhang.
De referteperiode voor de telling van de werknemers voor de sociale verkiezingen van 2024 loopt van 1 oktober 2022 tot 30 september 2023.
Referteperiode telling uitzendkrachten
Uitzendkrachten tellen niet mee in het personeelsbestand van het uitzendkantoor, maar worden in rekening gebracht bij de klant-gebruiker.
De referteperiode voor de telling van de uitzendkrachten bij de gebruiker heeft betrekking op het tweede trimester van 2023 (1 april 2023 – 30 juni 2023).
De uitzendkrachten die tijdens het tweede trimester van 2023 ter beschikking gesteld werden om een andere reden dan ‘de vervanging van een vaste werknemer wiens arbeidsovereenkomst geschorst is’, moeten worden meegeteld om na te gaan of uw onderneming de tewerkstellingsdrempels van 50 of 100 werknemers bereikt.
Hiertoe moet er in het tweede trimester van 2023 een speciale bijlage bij het personeelsregister bijgehouden worden, waarop iedere uitzendkracht wordt genoteerd volgens chronologie van de begindatum van de terbeschikkingstelling.
In het bijzonder register dienen volgende gegevens voor elke uitzendkracht vermeld te worden:
- nummer van inschrijving;
- naam en voornaam;
- begindatum van de terbeschikkingstelling;
- einddatum van de terbeschikkingstelling;
- het uitzendkantoor dat uitzendkracht tewerkstelt;
- de wekelijkse arbeidsduur van de uitzendkracht.
- Deze speciale bijlage moet ook 5 jaar lang bewaard worden, op dezelfde wijze als een personeelsregister.
Indien de ondernemingsraad, bij unanieme verklaring opgenomen in de notulen van de vergadering die zich voordoet in de loop van het trimester voorafgaand aan het refertetrimester, vaststelt dat de drempel van 100 werknemers werd overschreden, wordt de gebruiker vrijgesteld van het bijhouden dit bijzonder register.
Stemrecht uitzendkrachten
Daarnaast kunnen uitzendkrachten sinds de sociale verkiezingen van 2020 ook deelnemen aan de sociale verkiezingen bij de klant-gebruiker indien ze aan bepaalde voorwaarden voldoen.
In de praktijk gaven de cumulatieve tewerkstellingsvoorwaarden echter aanleiding tot interpretatievragen, toepassingsproblemen op het terrein en rechtsonzekerheid.
Gelet op voorgaande werd er door de NAR een alternatief voorstel gelanceerd waarbij er sprake is van één referteperiode. Uitzendkrachten die gedurende drie kalendermaanden voorafgaand aan de kalendermaand waarin de aanplakking geschiedt van het bericht dat de datum van de verkiezingen aankondigt (bericht van dag X), 32 daadwerkelijke arbeidsdagen (al dan niet onderbroken)* hebben gepresteerd in de juridische entiteit van de gebruiker of in de technische bedrijfseenheid van de gebruiker gevormd door meerdere juridische entiteiten kunnen ook deelnemen aan de sociale verkiezingen. Deze referteperiode loopt voor de sociale verkiezingen van 2024 van 1 november 2023 tot 31 januari 2024 (deze datum inbegrepen).
* Het gaat over dagen waarop er effectief gewerkt werd zodat dagen zoals bijvoorbeeld vakantie of ziekte met betaling gewaarborgd loon,… niet meetellen. Er wordt daarbij niet voorzien in een pro rata-regeling zodat een dag waarop de uitzendkracht slechts 3 uren tewerkgesteld zal meetellen als een volledige arbeidsdag.
De FOD WASO heeft verduidelijkt dat bij gebreke aan wettelijke uitsluiting ook uitzendkrachten die een vaste werknemer vervangen in aanmerking komen voor stemrecht bij de gebruiker.
De wet voorziet bovendien niet dat de uitzendkracht op ‘dag X’ of ‘dag Y’ ter beschikking moet zijn van de gebruiker om opgenomen te kunnen worden op de kiezerslijst.
Mede gelet op de GDPR-regelgeving wordt expliciet voorzien in een wettelijke basis voor de uitwisseling van persoonsgegevens van de uitzendkrachten die in aanmerking komen voor stemrecht, tussen het uitzendkantoor en de gebruiker.
Op verzoek van de klant-gebruiker verstrekt het uitzendbureau bepaalde gegevens met betrekking tot uitzendkrachten die aan deze voorwaarden voldoen:
- Binnen de vijf kalenderdagen volgend op het einde van de periode van drie maanden (uiterlijk 05/02/2023): de naam, de voornamen, de geboortedatum, het statuut, de datum van eerste terbeschikkingstelling bij de gebruiker, het aantal daadwerkelijk gepresteerde arbeidsdagen, het postadres, de plaats waar zij werken in deze onderneming, alsook de taal (cf. taalwetgeving)
- Op X+5 en enkel indien er een akkoord is over elektronisch stemmen en voor zover dit noodzakelijk is voor het proces van authentificatie van de kiezer in dit kader: het e-mailadres en het rijksregisternummer
- Op X+5 en enkel in geval van alternatieve wijzen van oproeping (voor zover de gebruiker geen mailadres ter beschikking van de uitzendkracht heeft gesteld): het e-mailadres
Bron: Wet van 4 april 2019 tot wijziging van de wetten van 4 december 2007, 20 september 1948 en 4 augustus 1996, BS 30 april 2019; Wet van 05/06/2023 tot wijziging van de wet van 4 december 2007 betreffende de sociale verkiezingen, van de wet van 20 september 1948 houdende organisatie van het bedrijfsleven en van de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk, BS 30 juni 2023.
