Stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag vanaf 2019

In tegenstelling tot hetgeen eerder voorzien was binnen de afspraken van de jobdeals blijft de leeftijdsvoorwaarde voor mensen met lange loopbaan of zwaar beroep om in SWT te gaan 59 jaar in 2019, net zoals in 2018. De leeftijd voor SWT is voor ondernemingen in moeilijkheden of in herstructurering wordt verhoogd naar 58 jaar.

De sociale partners hebben binnen de Nationale Arbeidsraad hierover twee soorten cao’s gesloten, en dit over een periode van 2019-2022 aangezien ze de geleidelijke stijging naar de toekomst toe reeds willen vastleggen. Het betreft de volgende cao’s:

• De interprofessionele cao’s die het recht op een bedrijfstoeslag regelen in de bijzondere SWT-stelsels: stelsel nachtarbeid, bouw & zwaar beroep, zeer lange loopbaan en mindervaliden, die lopen tot 30.06.2021.
• Cao’s die een verlaagde toegangsleeftijd bepalen tot de bijzondere SWT-stelsels, die van toepassing blijven tot 31.12.2022.

SWT het vroegere brugpensioen

Het vroegere brugpensioen werd in het verleden vervangen door het ‘stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag’, zijnde het SWT. Werknemers die een bepaalde leeftijd bereikt hebben en dan ontslagen worden, hebben naast een vaste werkloosheidsuitkering recht op een aanvullende vergoeding van de werkgever, genaamd de bedrijfstoeslag. Deze toeslag is aan bepaalde leeftijd- en loopbaanvoorwaarden gekoppeld.

Er zijn verschillende reglementeringen voorhanden betreffende de stelsels van werkloosheid met bedrijfstoeslag. Op nationaal vlak is er de algemene cao nr. 17 en cao nr. 123 voor het SWT omwille van een medische oorzaak. Daarnaast zijn er specifieke stelsels voor werknemers tewerkgesteld in een zwaar beroep, nachtarbeid, een medische indicatie in de bouwsector of een lange loopbaan.

Welke criteria worden in acht genomen?

De werknemer moet allereerst aan een aantal ‘algemene criteria’ voldoen:

• Hij moet ontslagen zijn. Uitgesloten zijn echter een ontslag om dringende redenen, een vrijwillig ontslag door de werknemer, een beëindiging met wederzijdse toestemming, een beëindiging wegens overmacht en het einde van een arbeidsovereenkomst door het verstrijken van de termijn (arbeidsovereenkomst voor bepaalde duur) of door voltooiing van het werk (arbeidsovereenkomst voor een duidelijk omschreven werk).
• Er moet een recht zijn op een werkloosheidsuitkering.
• Verder moet de werknemer ook aan een aantal leeftijds-en loopbaanvoorwaarden voldoen, dewelke hieronder verder uiteengezet worden.

In het algemeen SWT-stelsel is de leeftijdsvoorwaarde bepaald op 62 jaar. Het vereiste beroepsverleden voor mannen bedraagt 40 jaar, voor vrouwen is de loopbaanvoorwaarde bepaald op 35 jaar in 2019. Voor het SWT omwille van een medische oorzaak (ernstige lichamelijke problemen of met het statuut van mindervalide werknemer) is een leeftijdsvoorwaarde voorzien van 58 jaar en een beroepsverleden van 35 jaar.

De specifieke sectorale en onderneming-cao’s verlagen deze leeftijdsvoorwaarde tot 58/59/60 jaar in een aantal gevallen.

Onderstaand schema geeft een overzicht van de algemene regeling en de afwijkingen hierop, van toepassing vanaf 01/01/2019:

Stelsel vanaf 59 jaar met 40 jaar beroepsverleden

Om gebruik te kunnen maken van dit SWT zal er op sectoraal niveau een cao afgesloten moeten worden waarin de lagere leeftijdsgrenzen bepaald zijn. Tevens moet de cao uitdrukkelijk vermelden dat deze is afgesloten in toepassing van de betreffende NAR-cao’s (cao’s nr. 134 en 141).

Stelsel vanaf 59 jaar in een zwaar beroep

Het SWT voor een zwaar beroep is enkel van toepassing wanneer de werknemer een minimum aantal jaren in een zwaar beroep gewerkt heeft, zijnde:

• vijf jaar in de loop van de laatste tien kalenderjaren, of
• zeven jaar in de loop van de laatste vijftien kalenderjaren.

Deze verlaging kan eveneens enkel toegepast worden wanneer er op sectoraal of ondernemingsniveau een cao voorzien wordt waarin expliciet verwezen wordt naar de NAR cao.

Stelsel vanaf 59 jaar met 33 jaar beroepsverleden

Het stelsel vanaf 59 jaar met 33 jaar beroepsverleden kan enkel met een sectorale cao ingevoerd worden, verwijzend naar de NAR cao (cao’s nr. 130 en 138).

De vereiste loopbaan bedraagt 33 jaar en de persoon in kwestie moet:

• minimaal twintig jaar gewerkt hebben in een arbeidsregime met nachtprestaties of;
• een aantal jaren een zwaar beroep uitgeoefend hebben zie supra onder II.
• of tewerkgesteld zijn in de bouwsector en medisch niet meer geschikt zijn voor het beroep.

Suppletief stelsel

Dit stelsel is in het leven geroepen omdat sommige ondernemingen behoren tot een sector waarvoor nog geen paritair comité opgericht werd of waarvan de werking niet vlot verloopt. Hierdoor kunnen werknemers die wel voldoen aan de voorwaarden voor SWT zwaar beroep/lange loopbaan/… uit de boot vallen.

Deze ondernemingen kunnen zelf tot deze cao’s toetreden middels een cao op ondernemingsniveau of een toetredingsakte. Aldus is er geen sectorale cao voorhanden. De nieuwe cao’s met nummers 130 en 138 hernemen deze toetredingsmogelijkheid tot het stelsel.

Vrijstelling aangepaste beschikbaarheid

De werknemers die SWT genieten moeten beschikbaar blijven voor de arbeidsmarkt, doch op aangepaste wijze tot de maand, waarin ze de leeftijd van 65 jaar bereiken. “Aangepast” aangezien de werknemer niet actief moet zoeken, maar wel als werkzoekende ingeschreven moet zijn en blijven, en bij het aanbieden van een aangepaste begeleiding, ook moet meewerken.

Onder bepaalde voorwaarden kan de werknemer hier wel van afwijken, als hij voldoet aan onderstaande voorwaarden. De leeftijds-en loopbaangrenzen zijn ook verhoogd door de nieuwe cao’s.

voor de periode van 01.01.2019 tot 30.12.2019:

• ofwel de leeftijd van 62 jaar bereiken;
• ofwel 42 jaar beroepsverleden hebben.

voor de periode van 31.12.2019 tot 31.12.2020:

• ofwel de leeftijd van 65 jaar bereiken;
• ofwel 43 jaar beroepsverleden hebben.

Bron: Cao’s met nrs. 128, 130, 131, 138, 139, 132, 140, 143, 133, 134, 135, 141, 142, 136, www.nar.be.