In navolging van Vlaanderen en Brussel is ook Wallonië van start gegaan met een nieuw doelgroepenbeleid. De doelstelling is een grondige herschikking en vereenvoudiging en een transparanter wettelijk kader.
De focus van de nieuwe steunmaatregelen, die ingaan vanaf 1 juli 2017, ligt op drie specifieke doelgroepen:
- jonge laag- en middelmatig geschoolde werkzoekenden (-55 jaar);
- langdurig werklozen;
- ouderen (55-plussers);
Daarnaast wordt een nieuwe vorm van arbeidsovereenkomst ingevoerd in het Waals Gewest, het inschakelingscontract.
Deze maatregelen zijn van toepassing op het Waalse gewest met uitzondering van de Duitstalige gemeenten.
Nieuwe maatregelen
Er worden 4 nieuwe maatregelen ingevoerd:
- Recht op werkuitkeringen voor laag- of middengeschoolde werkzoekenden ‘jonger dan 25 jaar’;
- Recht op werkuitkeringen voor werkzoekenden die minstens 12 maanden werkloos zijn (onafhankelijk van de leeftijd);
- Recht op werkuitkeringen voor jongeren -25 jaar om via een voltijdse arbeidsovereenkomst van minimaal 12 maanden, ‘contract d’insertion’, een eerste beroepservaring op te doen;
- Doelgroepvermindering ouderen +55 jaar;
Woonplaats versus vestiging
De Waalse steunmaatregelen zijn opgebouwd rond twee pijlers:
- vermindering van de RSZ-bijdragen op basis van de vestiging van de werkgever in het Franstalig taalgebied;
- activering van een werkuitkering op basis van de woonplaats van de werknemer in het Franstalig taalgebied.
De werkuitkering kan dus ook toegekend worden aan een werknemer die werkt in het Vlaams Gewest of Brussels Hoofdstedelijk Gewest en woont in het Waalse gewest (m.u.z. van de Duitstalige gemeenten).
Online databank
De papieren werkkaart wordt vervangen door de mogelijkheid van een online check van de voorwaarden door de kandidaat-werknemer en de werkgever op de website van de FOREM. Concreet kan er nagegaan worden of de kandidaat-werknemer op een bepaald moment voldoet aan de voorwaarden voor de werkuitkering. Het resultaat van de online check zou ook afgeprint kunnen worden. Daarbij zullen de volgende gegevens meegedeeld worden:
- Resterende duur in maanden (volledig recht of saldo);
- Basisbedrag van de werkuitkering.
Opgelet: op de dag voor de indiensttreding dient de kandidaat-werknemer nog steeds te voldoen aan de voorwaarden. De werkgever dient de voorwaarden dus te controleren op de dag voor de indiensttreding.
Opschorting werkuitkeringen
Het recht op werkuitkeringen wordt opgeschort indien:
- De arbeidsovereenkomst eindigt (ongeacht de reden of oorzaak). In dat geval zal de opschorting ingaan vanaf de dag volgend op de einddatum van de arbeidsovereenkomst;
- De werknemer niet langer zijn hoofdverblijfplaats heeft in het Franse taalgebied. In dit geval zal de opschorting ingaan vanaf de eerste dag van de tweede maand volgend op de kennisname van de adreswijziging door de RVA.
Het is van belang om te weten dat de toekenning van de werkuitkeringen meerdere keren opgeschort en hervat kan worden. Bij een hervatting van de werkuitkering na een opschorting dient er in principe geen nieuwe controle te gebeuren van de initiële voorwaarden door de werkgever.
De werknemer dient in principe een nieuwe aanvraag te richten tot zijn uitbetalingsinstelling om te opschorting van de werkuitkering te beëindigingen als:
- De werknemer een nieuwe arbeidsovereenkomst sluit met een werkgever (contrat d’insertion minimale duur = resterende duur werkuitkering);
- De werknemer opnieuw zijn hoofdverblijf heeft in het Franstalige taalgebied.
1. Recht op werkuitkeringen – 25 jaar
De laag- of middengeschoolde jonge werkzoekende kan indien aan de voorwaarden is voldaan een werkuitkering genieten ten laste van de RVA gedurende een periode van 36 maanden.
Voorwaarden:
- Laaggeschoolde werkzoekende: geen diploma van secundair onderwijs + 1 dag ingeschreven als niet-werkende werkzoekende;
of
- Middengeschoolde werkzoekende: hoogstens een diploma secundair onderwijs + 6 maanden ingeschreven als niet-werkende werkzoekende;
- < 25 jaar (op de dag voor indiensttreding): het recht op de werkuitkering wordt stopgezet de 1edag van de maand die volgt op de maand waarin de jongere 28 jaar wordt;
- Inschrijving als niet-werkende werkzoekende;
- Hoofdverblijfplaats in het Franstalige taalgebied (Waals gewest zonder de Duitstalige gemeenten).
Scholingsniveau?
Enkel het scholingsniveau van de kandidaat-werknemer op de dag voor de indiensttreding is van belang gedurende de volledige periode van het recht op werkuitkering.
Indien het scholingsniveau zou wijzigen tijdens de looptijd van het recht op werkuitkering, dan heeft dit geen invloed hierop. Concreet betekent dit dat het behalen van een hoger diploma geen reden is tot opschorting of stopzetting van de werkuitkering.
Verblijfplaats?
De kandidaat-werknemer moet tijdens zijn tewerkstelling zijn hoofdverblijfplaats behouden in het Franstalig taalgebied. Hiermee wordt bedoeld de officiële woonplaats van de werknemer zoals geregistreerd in het nationaal Rijksregister.
Indien de werknemer verhuist naar een ander gewest wordt het recht op werkuitkeringen opgeschort vanaf de tweede maand volgend op het moment waarop de RVA de verhuis verneemt (verklaring werknemer of Rijksregister). Het saldo kan later indien de werknemer terug naar het Franstalig taalgebied zou verhuizen, opgenomen worden.
Niet-werkende werkzoekende?
- Niet verbonden zijn door een arbeidsovereenkomst
- Geen statutaire tewerkstelling bij een overheid
- Geen zelfstandige activiteit in hoofdberoep
Bedrag van de werkuitkering:
| Periode vanaf indiensttreding | Maximum werkuitkering per maand |
| 0 – 24 maanden | 500 EUR |
| 25-30 maanden | 250 EUR |
| 31-36 maanden | 125 EUR |
De hoogte van de werkuitkering voor een bepaalde kalendermaand wordt berekend in functie van het gepresteerde arbeidsregime.
De werkgever mag dit bedrag in mindering brengen van het nettoloon van de werknemer (= activering van de werkuitkering).
De jongere kan slechts éénmaal het voordeel van deze werkuitkering toegekend krijgen. Echter het voordeel kan wel bij in het kader van verschillende arbeidsovereenkomsten gesloten met één of meerdere werkgevers opgenomen worden.
Opgelet: Bij een indiensttreding bij een nieuwe werkgever dient de kandidaat-werknemer wel ten minste 1 dag ingeschreven zijn geweest als niet-werkende werkzoekende. Dit is vereist om het saldo van de 36 maanden bij de nieuwe werkgever te kunnen uitputten.
Het voordeel van de werkuitkering kan wel (meermaals) tijdelijk opgeschort worden indien de voorwaarden niet langer vervuld zijn (vb. bij verhuis). Het eventuele saldo kan dan later nog worden opgenomen, maar de duur van 36 maanden kan nooit overschreden worden
Concreet betekent dit dat het saldo ook nog voor een tewerkstelling na de leeftijd van 25 jaar aangesproken kan worden, tot uiterlijk de maand volgend op de 28e verjaardag.
2. Recht op werkuitkeringen langdurig werkzoekenden – 12 maanden+
Voor de doelgroep van de langdurig werkzoekenden heeft de Waalse overheid een uniforme regeling uitgewerkt, waarbij geen rekening wordt gehouden met leeftijd of de periode van werkloosheid. Dit in tegenstelling tot de bestaande Activa-maatregel, waar verschillende soorten voordelen mogelijk waren rekening houdend met die twee parameters. Een jongere kan dus ook genieten van deze maatregelen, maar mag deze niet cumuleren met een werkuitkering -25 jaar.
Langdurig werkzoekenden kunnen een werkuitkering genieten ten laste van de RVA gedurende een periode van 24 maanden.
Voorwaarden:
- Meer dan 12 maanden ingeschreven zijn als niet-werkende werkzoekende;
- Hoofdverblijfplaats in het Franstalig Waals gewest (Waals gewest zonder de Duitstalige gemeenten).
Verblijfplaats?
De kandidaat-werknemer moet tijdens zijn tewerkstelling zijn hoofdverblijfplaats behouden in het Franstalig taalgebied. Hiermee wordt bedoeld de officiële woonplaats van de werknemer zoals geregistreerd in het nationaal Rijksregister.
Indien de werknemer verhuist naar een ander gewest wordt het recht op werkuitkeringen opgeschort vanaf de tweede maand volgend op het moment waarop de RVA de verhuis verneemt (verklaring werknemer of Rijksregister). Het saldo kan later indien de werknemer terug naar het Franstalig taalgebied zou verhuizen, opgenomen worden.
Niet-werkende werkzoekende?
- Niet verbonden zijn door een arbeidsovereenkomst
- Geen statutaire tewerkstelling bij een overheid
- Geen zelfstandige activiteit in hoofdberoep
Bedrag van de werkuitkering:
| Periode vanaf indiensttreding | maximum werkuitkering per maand |
| eerste 12 maanden | 500 EUR |
| volgende 6 maanden | 250 EUR |
| laatste 6 maanden | 125 EUR |
De hoogte van de werkuitkering voor een bepaalde kalendermaand wordt berekend in functie van het gepresteerde arbeidsregime. De werkgever mag dit bedrag in mindering brengen van het nettoloon van de werknemer.
De werkuitkering 12 maanden+ kan meermaals én in het kader van verschillende arbeidsovereenkomsten bij één of verschillende werkgevers toegekend worden aan dezelfde werkzoekende, op voorwaarde dat bij indiensttreding aan de toekenningsvoorwaarden is voldaan. Het voordeel kan ook worden opgeschort wanneer de werkzoekende niet langer voldoet aan alle voorwaarden.
Het recht loopt in ieder geval af bij het bereiken van de pensioenleeftijd.
3. Recht op werkuitkeringen – “contrat d’insertion” – 25 jaar (inschakelingscontract)
Het inschakelingscontract is bedoeld om een jongere een eerste werkervaring te bieden terwijl deze gedurende een periode van 12 maanden een werkuitkering geniet van de RVA.
Voorwaarden:
- Jonge werkzoekende, < 25 jaar (op de dag voor indiensttreding): het recht op de werkuitkering wordt stopgezet de 1e dag van de maand die volgt op de maand waarin de jongere 26 jaar wordt
- Inschrijving als niet-werkende werkzoekende
- Hoofdverblijfplaats in het Franstalige taalgebied (Waals gewest zonder de Duitstalige gemeenten).
- Werkloos zijn gedurende minstens 18 maanden
- Geen enkele beroepservaring hebben (geen arbeidsovereenkomst, geen zelfstandige in hoofdberoep, niet statutair)
- Afsluiten van het inschakelingscontract: een voltijdse arbeidsovereenkomst voor bepaalde of onbepaalde tijd van minstens 12 maanden of voor onbepaalde tijd
Bedrag van de werkuitkering:
| Periode vanaf indiensttreding | Maximum werkuitkering per maand |
| 0 – 12 maanden | 700 EUR |
De hoogte van de werkuitkering voor een bepaalde kalendermaand wordt berekend in functie van het gepresteerde arbeidsregime. De werkgever mag dit bedrag in mindering brengen van het nettoloon van de werknemer.
De werkuitkering ‘contrat d’insertion’ is ook een éénmalig voordeel. Wanneer de voorwaarden niet langer vervuld zijn, kan het eventuele saldo aan resterende maanden nog worden opgenomen.
4. Doelgroepvermindering ouderen 55+
De federale doelgroepvermindering voor ouderen zal vervangen worden door een RSZ-vermindering voor 55+ tewerkgesteld in het Franstalige Waalse Gewest, gebaseerd op de federale regelgeving.
Voorwaarden:
- Werknemer behorende tot categorie 1 voor toepassing van de structurele vermindering (= werknemers die behoren tot de privésector en volledig RSZ-onderworpen zijn);
- minimum 55 jaar zijn op de laatste dag van het kwartaal;
- referentiekwartaalloon is lager dan 13.942,47 euro (bedrag 1/07/2017).
Bedrag van de RSZ-vermindering:
| Leeftijd op de laatste dag van het kwartaal | Verminderingsbedrag per kwartaal |
| 55 tot en met 57 | 400 euro |
| 58 tot en met 61 | 1.000 euro |
| 62 tot en met wettelijke pensioenleeftijd | 1.500 euro |
De rsz-vermindering stopt vanaf de eerste dag van het kwartaal volgend op het kwartaal waarin de werknemer de wettelijke pensioenleeftijd bereikt.
Bijzondere overgangsregeling 54-jarigen:
De oudere werknemer die op 30/06/2017 het recht zou kunnen openen op de bestaande federale doelgroepvermindering voor ouderen (54 jaar), behoudt die RSZ-vermindering (voor zijn werkgever) tot de laatste dag van het kwartaal waarin hij de leeftijd van 55 jaar bereikt. Vanaf dat kwartaal komt de werknemer in aanmerking voor de nieuwe Waalse rsz-vermindering.
Cumul
De verschillende werkuitkeringen kunnen niet onderling gecumuleerd worden.
De werkuitkeringen kunnen bovendien ook niet gecumuleerd worden met een wedertewerkstellingsprogramma voor niet-werkende werkzoekenden of een andere financiële tussenkomst in de bezoldiging toegepast worden.
De werkuitkering “contrat d’insertion” mag wel gecumuleerd worden met de tegemoetkomingen ter bevordering van aanwerving van niet-werkende werkzoekenden door plaatselijke, gewestelijke en gemeenschapsoverheden, bepaalde werkgevers in de niet-commerciële sector en het onderwijs (decreet van 25/04/2002).
Ook kunnen de werkuitkeringen gecumuleerd worden met de RSZ-verminderingen (structurele en doelgroepvermindering).
De RSZ-vermindering oudere werknemers kan niet gecumuleerd worden met een andere RSZ-vermindering.
Misbruikbepalingen
Het is elke werkgever, die hoofdzakelijk het voornemen heeft de voordelen van het decreet te genieten, verboden:
- de arbeidsovereenkomst van een werknemer op te zeggen ten einde een werkzoekende in dienst te nemen om hem te vervangen;
- de arbeidsovereenkomst van een werknemer op te zeggen om hem later voor dezelfde functie opnieuw in dienst te nemen als werkzoekende of zijn indienstneming mogelijk te maken als werkzoekende door een andere werkgever van zijn werkgeversgroepering.
Overgangsmaatregelen
De RSZ-verminderingen reeds toegekend aan werknemers in dienst getreden voor 1 juli 2017 kunnen behouden worden door de werkgever tot de aanvankelijk voorziene einddatum en uiterlijk tot 30 juni 2020. De maximale loongrens die van toepassing zal zijn vanaf 1 juli 2017 om in aanmerking te komen voor de RSZ-vermindering herstructurering (werkgever) zal door de Waalse regering bepaald worden.
De werkuitkeringen toegekend in het kader van Activa worden ook behouden voor werknemers in dienst voor 1 juli 2017 tot uiterlijk 30 juni 2020 volgens de bestaande voorwaarden.
Een werknemer die al recht heeft op een Federale werkuitkering die wordt opgeheven door de inwerkingtreding van de nieuwe Waalse maatregelen, behoudt zijn recht op deze werkuitkering wanneer hij verhuist naar het Franse taalgebied tot uiterlijk 30/06/2020. Hetzelfde geldt wat betreft de federale RSZ-verminderingen. Deze regeling is enkel van toepassing op arbeidsovereenkomsten ingegaan voor 1 juli 2017.
Bron: Decreet van 2 februari 2017 betreffende de steun voor tewerkstelling ten behoeve van de doelgroepen, BS 16 maart 2017, Decreet van 2 februari 2017 betreffende het inschakelingscontract, BS16 maart 2017.
