De onderneming die op 30 september een gemiddeld aantal werknemers van 50 of meer binnen de referteperiode van 1 oktober 2018 tot en met 30 september 2019 tewerkgesteld heeft, zal sociale verkiezingen in 2020 moeten organiseren.
De sociale verkiezingen moeten plaatsvinden in de periode tussen 11 mei en 24 mei 2020.
Voor de effectieve verkiezingen plaatsvinden, moeten enkele formaliteiten binnen een strikt voorziene termijn nageleefd worden. De eerste deadline (X-60) is in zicht.
UITERLIJK DAG X-60: eerste mededelingen van bepaalde informatie
Uiterlijk op dag X-60 (afhankelijk van de effectieve verkiezingsdatum, ligt de deadline voor de eerste mededelingen op een dag bepaald tussen 13 en 26 december 2019) zal de werkgever een aantal inlichtingen moeten overmaken. Deze informatie moet verstuurd worden naar:
- Alle werknemers (aanplakking of elektronisch)
- Representatieve vakbondsorganisaties (elektronisch zie ons eerder nieuwsbericht of per post)
- De raad en het comité, ofwel bij afwezigheid hiervan aan de vakbondsafvaardiging.
Deze inlichtingen moeten volgende inhoudelijke onderwerpen hebben:
Vaststelling technische bedrijfseenheid (=onderneming)
Een ondernemingsraad en het comité moeten opgericht worden op het niveau van de technische bedrijfseenheid (=TBE). De TBE kan samenvallen met een juridische entiteit, maar dit is niet noodzakelijk.
In de eerste officiële berichtgeving moet de werkgever omschrijven wat de TBE is waarbinnen de sociale verkiezingen worden opgestart
De wetgever voorziet in een aantal economische en sociale criteria die de werkgever moet helpen om te bepalen wat de technische bedrijfseenheid is en of er sprake is van economische en/of sociale zelfstandigheid.
Volgende criteria zijn bepalend, waarbij de sociale criteria steeds voorrang hebben:
| Economische criteria | Sociale criteria |
| Gelijkheid van activiteiten | Hetzelfde arbeidsreglement |
| Gemeenschappelijke boekhouding, juridische en administratieve diensten | Hetzelfde sociaal secretariaat |
| Zelfde economisch beleid | Centralisatie personeelsbeleid |
| Gemeenschappelijke marketing | … |
| Gemeenschappelijke bestuursleden | |
| … |
Zo kunnen er meerdere juridische entiteiten zijn die samen eenzelfde arbeidsreglement hebben, en ook eenzelfde economisch beleid. Deze entiteiten zullen dan samen bekeken moeten worden als een TBE voor het organiseren van de sociale verkiezingen.
De werkgever informeert over de aard, de gebieden en de graad van zelfstandigheid of afhankelijkheid van de zetel ten opzichte van de juridische entiteit (in de situatie van meerdere TBE’s binnen één juridische entiteit) of over de aard, de gebieden en de graad van zelfstandigheid of afhankelijkheid van de juridische entiteiten ten opzichte van de technische bedrijfseenheid.
Als er reeds een orgaan (comité of ondernemingsraad) werd opgericht, heeft de informatie enkel betrekking op de wijzigingen die zich in de structuur van de onderneming hebben voorgedaan en op de nieuwe criteria van zelfstandigheid of afhankelijkheid van de zetel ten opzichte van de juridische entiteit of van de juridische entiteiten ten opzichte van de technische bedrijfseenheid.
Aantal personeelsleden per categorie
Verder informeert de werkgever over het aantal arbeiders, het aantal bedienden en het aantal jeugdige werknemers binnen zijn onderneming (=TBE).
De jeugdige werknemer is elke werknemer die de leeftijd van 25 jaar nog niet bereikt heeft op de dag van de verkiezingen.
In de mededeling moet iedere werknemer worden meegeteld die op dag X-60 verbonden is krachtens een arbeidsovereenkomst of leerovereenkomst. De uitzendkrachten zijn hier niet inbegrepen, noch bij het uitzendbureau, noch bij de gebruiker.
Functies leidinggevend personeel
Verder zal de onderneming in de eerste officiële aankondiging een opsomming moeten geven van de leidinggevende functies (functiebeschrijving) en de personen die deze functies uitoefenen.
De leidinggevende personen zijn de personen belast met het dagelijks beheer van de onderneming, die gemachtigd zijn om de werkgever te vertegenwoordigen en te verbinden, alsmede de personeelsleden, onmiddellijk ondergeschikt aan die personen, wanneer zij eveneens opdrachten van dagelijks bestuur vervullen. Er worden dus twee niveaus onderscheiden:
- 1ste niveau = leden van de raad van bestuur, afgevaardigd bestuurder, algemeen directeur (general manager of plant manager)
- 2de niveau = bijvoorbeeld personeelsdirecteur, productiedirecteur, financieel directeur, administratief directeur, commercieel directeur, kwaliteitsdirecteur, de technisch directeur, business unit manager, …
De personen van het eerste niveau mogen zelfstandigen zijn en hoeven dus niet noodzakelijk deel uit te maken van het personeel van de werkgever; de personen van het tweede niveau daarentegen moeten werknemers van de onderneming zijn.
Uit deze groep van leidinggevende personen, zullen in mei 2020 de werkgeversvertegenwoordigers worden aangeduid die namens de werkgever de komende 4 jaren zitting hebben in Comité en Ondernemingsraad.
Functies kaderleden
De onderneming waar gewoonlijk meer dan 100 werknemers tewerkgesteld zijn (waardoor er naast de verkiezing van het Comité Preventie & Bescherming, ook een Ondernemingsraad moet worden verkozen) of meer dan 30 bedienden in dienst heeft op dag X-60, moet een opsomming geven van de kaderfuncties en de personen die deze functies uitoefenen.
KADERPERSONEEL = de bedienden die geen deel uitmaken van het leidinggevend personeel en die in de onderneming een hogere functie (d.w.z. beschikken over een zekere delegatie van de macht van de werkgever) uitoefenen die in het algemeen voorbehouden wordt aan de houder van een diploma van een bepaald niveau (doorgaans hoger onderwijs) of aan degene die een evenwaardige beroepservaring heeft.
Uit deze groep van personen kunnen in ondernemingen waar een ondernemingsraad is of zal opgericht worden, en die minstens 15 kaderleden tewerkstelt, afzonderlijke vertegenwoordigers in de ondernemingsraad aangesteld worden voor de personeelsafvaardiging.
De datum waarop de informatie over de voorziene datum van de sociale verkiezingen uitgehangen wordt binnen de onderneming (Dag x)
DAG X-60 EN DAG X-35: raadpleging
Over bovenvermelde aangelegenheden moet de onderneming in een volgende fase in de verkiezingsprocedure de raad en/of het comité, of bij afwezigheid hiervan de vakbondsafvaardiging raadplegen tussen dag X-60 en dag X-35 (afhankelijk van de verkiezingsdatum kan deze dag liggen tussen 7 januari en 20 januari 2020).
De onderneming waar thans geen raad en/of comité aanwezig is, noch een syndicale delegatie zal deze raadpleging niet moeten doen. Het betreft tevens louter een raadplegingsvergadering. De uiteindelijke beslissing blijft bij de werkgever liggen.
Over volgende elementen zal de onderneming voorgaande organen moeten raadplegen:
- de omschrijving van de technische bedrijfseenheid (= de onderneming) waarbinnen de sociale verkiezingen worden opgestart;
- de leidinggevende functies en de personen die deze functies uitoefenen;
- enkel als er een ondernemingsraad opgericht zal worden: de functies en de lijst van het kaderpersoneel.
Dat deze raadpleging heeft plaatsgevonden, zal moeten blijken uit het desbetreffende vergaderverslag van het betrokken orgaan.
Aangezien de werkgever het initiatief moet nemen, is het aangewezen tijdig een vergadering te beleggen (tussen dag X-60 en dag X-35) ter bespreking van de vorige punten.
Bron: wet van 4 december 2007 betreffende de sociale verkiezingen, BS 7 december 2007.
