Ingevolge de wet van 4 mei 2020 werd de sociale verkiezingsprocedure opgeschort vanaf X+36 tot op een nader te bepalen datum. Gelet op de op coronacrisis konden de sociale verkiezingen niet doorgaan tijdens de oorspronkelijk bij wet bepaalde periode van 11 – 24 mei 2020. We verwijzen hiervoor naar ons artikel ‘Wet tot opschorting procedure sociale verkiezingen 2020 is gepubliceerd‘.
In voormelde wet werd bepaald dat de datum van de herneming van de verkiezingsprocedure, de datum van de sociale verkiezingen en de nadere regels voor de herneming van de procedure, bepaald zouden worden bij koninklijk besluit, op advies van de Nationale Arbeidsraad.
Op 30/06/2020 heeft de NAR hieromtrent advies nr. 2.169 opgesteld.
Het advies heeft betrekking op de volgende punten:
- einddatum van de opschorting van de sociale verkiezingsprocedure;
- nieuwe verkiezingsperiode;
- nadere regels voor de herneming van de kiesprocedure in elke onderneming.
Het KB van 15/07/2020 tot regeling van de herneming van de procedure sociale verkiezingen 2020 werd inmiddels gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 22 juli 2020.
Einddatum van de opschorting van de sociale verkiezingsprocedure en nieuwe verkiezingsperiode
De datum van het einde van de opschorting en de datum van de daadwerkelijke herneming van de procedure vallen samen met de nieuwe dag X+36 van elke betrokken onderneming. Deze nieuwe dag X+36 vloeit voor elke onderneming voort uit de nieuwe verkiezingsperiode van 16 – 29 november 2020.
Aangezien dag Y (datum van de sociale verkiezingen) valt tussen 16 en 29 november 2020 is de eerst mogelijke dag van herneming(nieuwe dag X+36) dus ten vroegste 23/09/2020.
Nadere regels voor de herneming van de kiesprocedure in elke onderneming
Het bestaande overlegorgaan, of bij ontstentenis de werkgever zal de nieuwe dag Y, de nieuwe kieskalender en desgevallend de nieuwe uurregeling voor de stemming moeten bepalen.
Nieuwe dag Y
De ondernemingen zullen op basis van de nieuwe verkiezingsperiode hun nieuwe dag Y en nieuwe kieskalender opmaken. De nieuwe dag Y wordt echter niet vrij bepaald. Deze volgt automatisch uit de oorspronkelijk gekozen dag Y of dagen Y in de nieuwe verkiezingsperiode.
| Dag Y | 11/05 | 12/05 | 13/05 | 14/05 | 15/05 | 16/05 | 17/05 | 18/05 | 19/05 | 20/05 | 21/05 | 22/05 | 23/05 | 24/05 |
| Nieuwe dag Y coronavirus | 16/11 | 17/11 | 18/11 | 19/11 | 20/11 | 21/11 | 22/11 | 23/11 | 24/11 | 25/11 | 26/11 | 27/11 | 28/11 | 29/11 |
Vb. In de oorspronkelijke verkiezingsperiode viel dag Y op de tweede woensdag zodat de nieuwe dag Y ook op de tweede woensdag binnen de nieuwe verkiezingsperiode zal vallen.
Dit automatisme mag echter geen ongewenste gevolgen met zich meebrengen. Daarom krijgen de bestaande overlegorganen de mogelijkheid om van het principe van het automatisme af te wijken. Bij ontstentenis van een bestaand overlegorgaan kan de werkgever afwijken van het automatisme.
Voor ondernemingen waarvan de verkiezingsprocedure vertraging had opgelopen voor de opschorting van de sociale verkiezingsprocedure en waarvan de oorspronkelijke dag X+36 valt ten laatste op de dag voor de herneming (uiterlijk 22/09/2020) wordt voorzien dat de uitgestelde sociale verkiezingen gehouden moeten worden in de periode van 16/11/2020 – 29/11/2020. De datum van de sociale verkiezingen wordt automatisch vastgesteld in de loop van de eerste week van die periode op de weekdag die overeenstemt met de oorspronkelijk voorziene weekdag. Dit automatisme mag echter geen ongewenste gevolgen met zich meebrengen. Daarom krijgen de bestaande overlegorganen de mogelijkheid om van het principe van het automatisme af te wijken. Bij ontstentenis van een bestaand overlegorgaan kan de werkgever afwijken van het automatisme.
Nieuwe uurregeling voor de stemming
Het bovenvermeld automatische betekent dat ook de voorziene uurregeling van de sociale verkiezingen, zoals vastgelegd op dag X, in principe onveranderd blijft.
Er moet echter rekening gehouden worden met de gezondheidsmaatregelen in verband met de bestrijding en preventie van het coronavirus COVID-19 op de arbeidsplaatsen om een veilig stemming te verzekeren waardoor de stemming meer tijd kan vergen dan oorspronkelijk voorzien (o.a. omwille van social distancing, circulatieregels, ontsmetten,….).
Het bestaande orgaan kan bijgevolg een nieuwe uurregeling vastleggen zonder dat het oorspronkelijk voorziene aantal uren verminderd kan worden. Ook bij ontstentenis van een bestaand orgaan kan de werkgever de uurregeling eenzijdig aanpassen zonder dat het oorspronkelijk voorziene aantal uren verminderd kan worden. Er werd daarbij verduidelijkt dat de stemming tijdens de normale werkuren moet plaatsvinden.
Nieuwe kieskalender
Er moet door elke onderneming een nieuwe kieskalender opgesteld worden op basis van de nieuwe datum Y. Deze nieuwe kieskalender bevat de nieuwe data die voortvloeien uit de herneming van de procedure vanaf de nieuwe dag X+36 tot dag Y).
Communicatie en aanplakking
Het overlegorgaan, of bij ontstentenis de werkgever zijn verplicht tot interne en externe communicatie over de dag(en) Y, kieskalender en de uurregeling van de stemming.
De nieuwe dag(en) Y, eventuele nieuwe uurregeling en de aangepaste kieskalender moeten gecommuniceerd worden door middel van een nieuwe aanplakking, op dezelfde plaatsen als het bericht X dat de initiële datum van de sociale verkiezingen aankondigde. Dit moet gebeuren ten laatste 7 dagen voor de datum van de herneming van de sociale verkiezingsprocedure (X+29).
Hiervoor werd een verplicht model ter beschikking gesteld door de FOD WASO.
Tegelijkertijd dient deze informatie aan de representatieve werknemersorganisaties bezorgd te worden, hetzij elektronisch via de webtoepassing van de FOD WASO of via verzending per post van een brief aan de hoofdzetel van die organisaties en de FOD WASO.
Occulte beschermingsperiode
In de wet van 4 mei 2020 werd specifiek vastgelegd dat de mogelijke vervangende kandidaten die de vakbonden pas na de herstart van de verkiezingsprocedure kunnen aanduiden tijdelijk geen ontslagbescherming genieten tijdens de opschorting van de verkiezingsprocedure. Daarbij werd bepaald dat de occulte periode opnieuw een aanvang neemt vanaf de 36e dag die voorafgaat aan de herneming van de verkiezingsprocedure (nieuwe dag X+36).
Gelet op het feit dat de nieuwe verkiezingsperiode zal plaatsvinden in de periode van 16 – 19 november 2020 zal de periode van occulte bescherming tegen ontslag van de kandidaten die worden voorgedragen ter vervanging van de initieel voorgedragen kandidaten, half augustus 2020 opnieuw ingaan.
Opgelet: De kandidaten (en verkozenen) van de vorige sociale verkiezingen en de reeds gekende kandidaten van de huidige sociale verkiezingen (reeds ingediende kandidatenlijsten) zijn uiteraard wel beschermd gebleven tegen ontslag, ook nu tijdens de tijdelijke opschorting van de verkiezingsprocedure.
Andere kwesties advies NAR
Vakbondsopleidingen met het oog op de sociale verkiezingen
Het doel van de opleidingen is om de werknemersvertegenwoordigers de mogelijkheid te bieden om alle procedures en stappen van de sociale verkiezingen goed te kennen en te begeleiden.
De NAR vestigt de aandacht op het houden van die opleidingen en de mogelijkheid voor de werknemersvertegenwoordigers om ze te volgen, eventueel door de kredieturen uit te stellen in verhouding tot het uitstel van de sociale verkiezingen.
Elektronisch stemmen
Er zijn ondernemingen die gelet op de gezondheidsmaatregelen voor de bestrijding en preventie van het coronavirus COVID-19 alsnog zouden willen overgaan naar elektronische stemming en die dit op de oorspronkelijke dag X niet voorzien hadden.
De NAR heeft de wetgever dan ook gevraagd om de ondernemingen de mogelijkheid te geven om zo snel mogelijk na X+40 en ten laatste op X+56 nog geldig akkoorden te sluiten met het oog op de organisatie van een elektronische stemming met alle representatieve werknemersorganisaties die kandidaten hebben voorgedragen voor de betrokken werknemerscategorie. In geval van elektronische stemming moet voldaan worden aan de bestaande wettelijke conformiteitsvereisten.
De wet van 15/07/2020 voorziet in een verlenging van de termijn tot het afsluiten van een akkoord om elektronisch te stemmen bij de sociale verkiezingen van 2020. Er wordt voorzien dat onder bepaalde voorwaarden er na de herneming van de procedure (nieuwe dag X+36) alsnog een beslissing kan worden genomen om over te gaan tot elektronisch stemmen, al dan niet vanaf de gebruikelijke werkpost. Een dergelijke beslissing kan genomen worden tot uiterlijk vierendertig dagen voor nieuwe dag Y (nieuwe verkiezingsdatum) (= dag X+56).
Het overlegorgaan of de werkgever dient ingevolge een dergelijke beslissing omtrent elektronisch stemmen onmiddellijk een rechtzetting omtrent het punt elektronisch stemmen in het bericht van dag X, aan te plakken binnen de onderneming en over te maken aan de vakorganisaties en de FOD (via de webtoepassing of verzending via de post).
Bron: NAR Advies nr. 2.169 van dinsdag 30 juni 2020 betreffende Koninklijk besluit tot uitvoering van de wet van 4 mei 2020 tot regeling van de opschorting van de procedure sociale verkiezingen van het jaar 2020 ingevolge de coronavirus COVID-19pandemie; KB van 15/07/2020 tot regeling van de herneming van de procedure sociale verkiezingen 2020, BS 22 juli 2020; Wet van 15/07/2020 tot wijziging van de wet van 4 mei 2020 tot regeling van de opschorting van de procedure sociale verkiezingen van het jaar 2020 ingevolge de coronavirus COVID-19-pandemie om de termijn tot het afsluiten van een akkoord om elektronisch te stemmen bij de sociale verkiezingen 2020 te verlengen, BS 27 juli 2020.
