Op 24/12/2021 werd het Waals decreet houdende de wijziging van de dienstenchequesreglementering in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd. De wijzigingen zijn in principe van toepassing op alle erkende dienstenchequesbedrijven in het Waals Gewest (ongeacht de ligging van de maatschappelijke zetel).
Er wordt voorzien in een uitbreiding van de erkenningsvoorwaarden.
Opgelet: Het uitvoeringsbesluit moet nog gepubliceerd worden in het Belgisch Staatsblad.
Gemiddelde arbeidsduur 19u/week
Voor erkende ondernemingen (vanaf het 4e kalenderjaar volgens op het jaar waarin de erkenning werd verleend) moet de gemiddelde wekelijkse arbeidstijd die is overeengekomen voor werknemers met een arbeidsovereenkomst dienstencheques en die tewerkgesteld zijn in een vestigingseenheid die gevestigd is in het Waalse Gewest van de erkende onderneming, minstens negentien uur bedragen.
Er wordt hierbij rekening genomen met de arbeidstijd die in de arbeidsovereenkomst is bepaald, met uitzondering van bijkomende uren en uren verricht in het kader van een ‘bijlage bij de arbeidsovereenkomst’ die de arbeidsregeling voor een bepaalde duur wijzigt.
Jaarlijks, in de loop van de maand februari, zou er een overzicht van de gemiddelde arbeidsduur van de betrokken werknemers voor elk kwartaal van het voorafgaande jaar overgemaakt moeten worden aan de Waalse administratie. Dit zou voor de eerste keer het geval zijn in de loop van februari 2023. Er zal in de loop van 2022 hiervoor een modeldocument voorzien worden.
Bij overtreding hiervan kan er een geldboete opgelegd worden van 50 euro tot 200 euro (vermenigvuldigd met het aantal betrokken werknemers).
Opleidingsverplichting
De erkende onderneming moet negen uur opleiding per jaar aanbieden aan elke individuele werknemer in dienst met een arbeidsovereenkomst dienstencheques en die werkzaam is in een vestigingseenheid in het Waals Gewest. Voor deeltijdse werknemers wordt het minimaal aantal te organiseren opleidingsuren aangepast op basis van hun tewerkstellingsbreuk (afronding naar boven).
Het betreft opleidingen die:
- goedgekeurd zijn door het Opleidingsfonds dienstencheques;
- gesteund worden door een sectoraal opleidingsfonds;
- plaatshebben in het kader van opleidingscheques;
- plaatshebben in het kader van aanpassingskrediet (“crédit-adaptation”);
- plaatshebben in het kader van betaald educatief verlof.
Als een werknemer door overmacht niet naar een opleiding kan gaan, zal de opleiding toch in aanmerking worden genomen.
Er moet door de werkgever jaarlijks een document opgesteld worden met de opleidingen die aan elke betrokken werknemer werden aangeboden en de uren die daarmee overeenstemmen. Dit document moet bewaard worden op de vestigingseenheid waaraan de werknemer verbonden is.
Bij overtreding hiervan kan er een geldboete opgelegd worden van 50 euro tot 200 euro (vermenigvuldigd met het aantal betrokken werknemers).
Welzijn op het werk
De erkende onderneming is ertoe gehouden om de welzijnswet, de Codex welzijn op het werk en CAO nr. 72 (beleid ter voorkoming van stress op het werk) na te leven.
Bovendien mag de erkende onderneming niet veroordeeld zijn voor pesterijen of discriminerende praktijken en mag noch rechtstreeks, noch door tussenkomst van personen, onder haar
bestuurders, zaakvoerders, mandatarissen of personen die bevoegd zijn om de onderneming te binden, een persoon in dienst zijn die de afgelopen tien jaar is veroordeeld wegens ongewenst
seksueel gedrag of discriminerende praktijken.
Overeenkomst dienstenchequesbedrijf – gebruiker
Het decreet voorziet dat de gebruiker en de erkende onderneming een schriftelijke overeenkomst moeten sluiten en dat deze overeenkomst een aantal minimale vermeldingen moet bevatten, met name:
- de toegestane taken;
- een herinnering aan het verbod van discriminatie en intimidatie bij de uitvoering van de overeenkomst;
- de voorwaarden volgens dewelke een geplande prestatie wordt geannuleerd;
- de wijze waarop de erkende onderneming de schade zal herstellen die bij de uitvoering van de overeenkomst aan zaken of personen wordt toegebracht;
- indien de gebruiker uitrusting of producten ter beschikking stelt, de verplichte kenmerken van de uitrusting of producten;
Indien de overeenkomst betrekking heeft op activiteiten die worden uitgevoerd in de woonplaats van de gebruiker moeten ook de modaliteiten volgens welke de erkende onderneming de woning van de gebruiker kan bezoeken om het welzijn van de werknemers tijdens de uitvoering van hun werkzaamheden te verzekeren voorzien worden in de overeenkomst. In dat geval begeleidt de erkende onderneming de werknemer naar de plaats van uitvoering vóór de eerste uitvoering van de werkzaamheden of de buurtdienst, teneinde het welzijn van de werknemers tijdens de uitvoering van hun werkzaamheden te verzekeren.
Mogelijks zou er hiervoor een modeldocument voorzien worden.
Er wordt voorzien in een administratieve boete van 10 euro tot 20 euro per niet-bestaande overeenkomst
Daarnaast wordt voorzien in de erkenningsvoorwaarden dat elke erkende onderneming verplicht is om ten aanzien van de klanten-gebruikers de regels inzake de bescherming van de consument te respecteren (cf. Boek VI van het Wetboek van economisch recht).
Voorlichtingssessies
De Forem en de Waalse administratie organiseren voorlichtingssessies (=de sessie die moet worden gevolgd tijdens de erkenningsprocedure). Vanaf 01/01/2023 moet ten minste één lid van de onderneming de voorgaande drie jaar deze georganiseerde voorlichtingssessie hebben gevolgd. Zo niet, dan zal is er een administratieve boete van 10 euro tot 100 euro voorzien.
Deeltijdse werknemers – inkomensgarantieuitkering
Werkgevers zijn ertoe gehouden een vacante betrekking bij voorrang toe te kennen aan een deeltijdse werknemer die een aanvraag hiervoor heeft ingediend en een inkomensgarantie-uitkering (of leefloon of maatschappelijke steunverlening) geniet.
Deze verplichting geldt ook voor dienstenchequesbedrijven ook als is de responsabiliseringsbijdrage die in dit kader werd ingevoerd op federaal niveaus niet van toepassing op de dienstenchequessector.
Het decreet voorziet hiervoor een sanctionering via de erkenningsvoorwaarden alsook een strafrechtelijke boete (50 euro tot 500 euro) of administratieve boete (25 euro tot 250 euro).
In dit kader verwijzen we ook naar de meldingsplicht ten opzichte van de RVA in het kader van de ASR-aangiften.
- De werkgever moet bij aanvang van de deeltijdse arbeid in de ASR-aangifte (ASR-scenario 3 – C131A) melden of de werknemer een aanvraag voor een voltijdse betrekking deed of niet.
- De werkgever is ertoe gehouden om in de ASR-aangifte van de betrokken maand (ASR-scenario 6 – C131B) te melden of de werknemer in de loop van de maand weigerde in te gaan op een aangeboden passende betrekking.
Sancties gebruiker
De gebruiker kan uitgesloten worden van het systeem van de dienstencheques (bestellen en gebruiken) gedurende een periode van één jaar indien de gebruiker opzettelijk :
- heeft deelgenomen aan een door de onderneming gepleegde inbreuk op deze wet of haar uitvoeringsbesluiten of;
- een situatie heeft doen ontstaan waarin een werknemer die is tewerkgesteld op basis van een arbeidsovereenkomst dienstencheques, tijdens de uitvoering van zijn werk wordt bedreigd of fysiek of psychisch wordt mishandeld;
- een samenstel van al dan niet soortgelijke gedragingen heeft aangenomen, die zich over een bepaalde tijdspanne voordoen, die tot doel of tot gevolg hebben dat de persoonlijkheid, de waardigheid of de fysieke of psychische integriteit van een werknemer in het kader van een arbeidsovereenkomst dienstencheques tijdens de uitvoering van zijn werk wordt aangetast, dat een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende of kwetsende omgeving wordt gecreëerd en die zich met name uiten in eenzijdige woorden, intimidaties, handelingen, gebaren of geschriften. Dit gedrag kan verband houden met leeftijd, burgerlijke staat, geboorte, vermogen, godsdienstige of levensbeschouwelijke overtuiging, politieke overtuiging, vakbondsovertuiging, taal, huidige of toekomstige gezondheidstoestand, of handicap, een lichamelijk of genetisch kenmerk, sociale afkomst, nationaliteit, vermeend ras, huidskleur, afstamming, nationale of etnische afkomst, geslacht, seksuele geaardheid, genderidentiteit en -expressie of;
- zich schuldig heeft gemaakt aan ongewenst verbaal, non-verbaal of fysiek gedrag met een seksuele connotatie dat tot doel of gevolg heeft dat de waardigheid van een werknemer met een arbeidsovereenkomst dienstencheques wordt aangetast of een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende of kwetsende omgeving wordt gecreëerd.
Dit verbod kan worden vernieuwd ten aanzien van een gebruiker die een van de hierboven genoemde handelingen heeft gepleegd, nadat hij reeds aan een dergelijk verbod onderworpen is geweest. In dit geval duurt de verbodsperiode, afhankelijk van de ernst van de feiten, tussen één en vijf jaar.
Bron: Decreet van 09/12/2021 houdende wijziging van de wet van 20 juli 2001 tot bevordering van buurtdiensten en -banen (1), BS 24 december 2021.
